Table of Contents
Tóm tắt:
Uniswap v3 hiện là chuẩn mực vàng trong thế giới AMM (Automated Market Maker – tạo lập thị trường tự động), nhưng vẫn còn những giới hạn. Bài viết này trình bày 8 hướng phát triển mới của AMM, chia thành 2 nhóm:
- Nhóm 1: Cải tiến cơ chế cốt lõi
- Nhóm 2: Bổ sung tiện ích cho LP (người cung cấp thanh khoản)
Với từng hướng, bài viết sẽ làm rõ: khái niệm, ví dụ thực tế, hạn chế hiện tại, hướng khắc phục và dự đoán thời gian phát triển.
🟦 PHẦN 1: NHÓM CẢI TIẾN CƠ CHẾ CỐT LÕI AMM
1. Thanh khoản thích ứng (DMM – Dynamic Market Maker)
Giải thích:
DMM cho phép đường cong giá tự thay đổi tùy theo độ biến động, giúp tăng hiệu quả vốn. Ví dụ: KyberSwap Elastic.
Hạn chế hiện tại:
- Cần dữ liệu chính xác để xác định độ biến động
- Rủi ro điều chỉnh sai đường cong, gây thiệt hại cho LP
Hướng khắc phục:
- Tích hợp oracle theo thời gian thực
- Cải thiện mô hình học máy để điều chỉnh chính xác hơn
Dự đoán thời gian:
Khoảng 1–2 năm để đạt mức ổn định và được sử dụng rộng rãi.
2. Kết hợp AMM với sổ lệnh (Hybrid AMM + Orderbook)
Giải thích:
Kết hợp hai mô hình: AMM cho lệnh nhỏ + sổ lệnh cho lệnh lớn → giúp giảm trượt giá và tăng thanh khoản chiều sâu. Ví dụ: DEX dYdX (trên Cosmos) và Integral.
Hạn chế hiện tại:
- Phức tạp trong thiết kế và trải nghiệm người dùng
- Yêu cầu hiệu suất mạng cao (phù hợp L2 hoặc appchain)
Hướng khắc phục:
- Dùng các mạng L2 (Optimism, Arbitrum) hoặc Appchain riêng
- Tối ưu UX/UI để người dùng không cảm thấy rối
Dự đoán thời gian:
2–3 năm để tích hợp mượt và có chỗ đứng vững trong hệ sinh thái.
3. Intent-based Swap (Swap theo “ý định” người dùng)
Giải thích:
Người dùng chỉ nói “muốn swap A sang B”, backend (smart contract + solver) sẽ tự chọn pool, chia lệnh tối ưu. Ví dụ: CowSwap, Anoma.
Hạn chế hiện tại:
- Chưa có chuẩn hóa chung
- Người dùng khó tin tưởng nếu không thấy rõ quá trình
Hướng khắc phục:
- Phát triển giao thức chuẩn (Intent Protocols)
- Kết hợp với zero-knowledge proof để chứng minh swap “tối ưu”
Dự đoán thời gian:
3–5 năm để phổ biến, vì còn phụ thuộc vào UX, bảo mật và sự tin tưởng cộng đồng.
4. AMM đa chiều (Multi-token Pool)
Giải thích:
Thay vì 2 token/pool như Uniswap v3, mô hình này dùng 3, 5, thậm chí 50 token/pool để tối ưu hóa vốn. Ví dụ: Balancer, mStable.
Hạn chế hiện tại:
- Tính toán phức tạp → tốn gas
- Trượt giá xảy ra nếu 1 token biến động mạnh
Hướng khắc phục:
- Tối ưu logic contract để tiết kiệm gas
- Thiết kế thuật toán cân bằng động giữa các token
Dự đoán thời gian:
1–2 năm để được áp dụng rộng rãi trên mạng L2/L3 (Layer 2, Layer 3).
🟩 PHẦN 2: NHÓM TĂNG TIỆN ÍCH CHO LP VÀ MỞ RỘNG TÍNH NĂNG
5. LP sử dụng Oracle để tạo lập thị trường chủ động hơn
Giải thích:
LP không chỉ cung cấp thanh khoản mà còn tự động điều chỉnh vùng giá dựa trên oracle. Ví dụ: Gamma, Charm Alpha Vault.
Hạn chế hiện tại:
- Oracle có độ trễ hoặc dễ bị thao túng
- Rủi ro LP bị “chạy trước” khi rebalancing
Hướng khắc phục:
- Sử dụng oracle mạnh như Chainlink + TWAP
- Áp dụng cơ chế trì hoãn hoặc dự đoán thay vì phản ứng
Dự đoán thời gian:
2–3 năm để mô hình đủ thông minh, phổ biến.
6. Tách quyền sở hữu và điều hành LP (Composable Liquidity)
Giải thích:
Một người góp vốn, người khác vận hành (giống như fund manager). Ví dụ: Enzyme Finance, Sommelier, Arrakis.
Hạn chế hiện tại:
- Khó định giá rủi ro cho người ủy quyền
- Rủi ro gian lận hoặc chiến lược sai lầm
Hướng khắc phục:
- Thiết kế smart contract khóa vốn theo chiến lược
- Đánh giá hiệu suất công khai trên chuỗi
Dự đoán thời gian:
1–2 năm để xuất hiện nhiều chiến lược LP-as-a-Service.
7. Tự động tái định vị vị thế thanh khoản (Auto Rebalancing)
Giải thích:
Không cần tự tay di chuyển vị thế LP trên Uniswap v3, smart contract sẽ tự tái định vị theo thị trường. Ví dụ: Gamma, Visor.
Hạn chế hiện tại:
- Tốn phí gas nhiều lần
- Vẫn có rủi ro định vị sai thời điểm
Hướng khắc phục:
- Tích hợp L2 để giảm phí
- Dùng mô hình AI hoặc chiến lược đơn giản + hiệu quả
Dự đoán thời gian:
1 năm trở lại là có thể phổ biến nếu DeFi tăng trưởng trở lại.
8. Kết hợp AMM với vay/ký quỹ (Margin + AMM)
Giải thích:
Tận dụng thanh khoản trong AMM để cho vay, mở vị thế margin ngay trong pool. Ví dụ: Curve với LlamaLend, Uniswap + Kashi trước đây.
Hạn chế hiện tại:
- Rủi ro thanh lý và vỡ pool
- Thiết kế phức tạp dễ lỗi hợp đồng
Hướng khắc phục:
- Tách biệt pool cho vay riêng với logic rõ ràng
- Áp dụng bảo hiểm DeFi để giảm rủi ro LP
Dự đoán thời gian:
2–4 năm nếu thị trường cần nhiều công cụ phái sinh phi tập trung hơn.
📌 Tổng kết
| STT | Nhóm cải tiến | Hướng phát triển | Hạn chế hiện tại | Hướng khắc phục | Dự đoán phổ biến |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Cải tiến cơ chế cốt lõi | Thanh khoản thích ứng (DMM) | Cần dữ liệu biến động chính xác, dễ điều chỉnh sai đường cong | Tích hợp oracle theo thời gian thực, ứng dụng machine learning để tối ưu điều chỉnh | 1–2 năm |
| 2 | Cải tiến cơ chế cốt lõi | AMM + Sổ lệnh | Thiết kế phức tạp, yêu cầu hạ tầng nhanh (phù hợp L2) | Sử dụng mạng L2, tối ưu UI/UX để dễ dùng | 2–3 năm |
| 3 | Cải tiến cơ chế cốt lõi | Intent-based Swap | Chưa chuẩn hóa, người dùng khó kiểm chứng hiệu quả swap | Xây chuẩn giao thức intent, ứng dụng zero-knowledge proof để minh bạch | 3–5 năm |
| 4 | Cải tiến cơ chế cốt lõi | AMM đa chiều (multi-token pool) | Tính toán phức tạp, trượt giá cao nếu 1 token mất cân bằng | Tối ưu smart contract, thiết kế thuật toán cân bằng động | 1–2 năm |
| 5 | Tiện ích cho LP | LP tận dụng Oracle để tạo lập thị trường chủ động hơn | Oracle có độ trễ, dễ bị thao túng, LP bị frontrun khi tái định vị | Dùng oracle mạnh như Chainlink, áp dụng thuật toán dự đoán thay vì phản ứng tức thời | 2–3 năm |
| 6 | Tiện ích cho LP | Tách quyền sở hữu và điều hành vị thế LP | Người góp vốn khó định giá rủi ro, dễ bị chiến lược sai hoặc gian lận | Tạo cơ chế khóa vốn, công khai hiệu suất quản lý LP | 1–2 năm |
| 7 | Tiện ích cho LP | Tự động tái định vị vị thế thanh khoản | Phí gas cao khi reposition nhiều lần, sai thời điểm vẫn bị tổn thất | Tích hợp mạng L2 để giảm gas, dùng AI hoặc chiến lược đơn giản hiệu quả | 1 năm |
| 8 | Tiện ích cho LP | Kết hợp AMM với vay/ký quỹ (Margin + AMM) | Rủi ro thanh lý gây vỡ pool, hợp đồng phức tạp | Tách biệt pool cho vay, áp dụng bảo hiểm DeFi | 2–4 năm |
✍️ Nhận định cuối cùng
Uniswap v3 là một kiệt tác trong thế giới AMM, nhưng chưa phải là điểm kết thúc. Tám hướng trên cho thấy DeFi vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm và tiến hóa. Việc kết hợp giữa cơ chế swap hiệu quả và tiện ích tài chính cao cấp sẽ là chìa khóa để AMM tiến gần hơn tới hệ thống tài chính truyền thống – nhưng vẫn giữ được sự tự do và phi tập trung.
Nếu bạn làm trong lĩnh vực crypto, DeFi, hoặc muốn đầu tư dài hạn, đây là những xu hướng nên theo dõi sát sao trong 2–5 năm tới.
[+++]
Lưu ý: Bài viết chỉ cung cấp góc nhìn và không phải là lời khuyên đầu tư.
Đọc các Sách chính thống về Blockchain, Bitcoin, Crypto
👉 Nếu bạn cần Dịch vụ quảng cáo crypto, liên hệ Click Digital ngay. 🤗
Cảm ơn bạn đã đọc. Chúc bạn đầu tư thành công. 🤗
Giới thiệu token Saigon (SGN):
- Đầu tư vào các công ty quảng cáo blockchain hàng đầu bằng cách MUA token Saigon (SGN) trên Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (đừng lo lắng về tính thanh khoản, hãy trở thành nhà đầu tư sớm)
- Được hỗ trợ bởi Công ty Click Digital
- Nâng cao kiến thức về blockchain và crypto
- Lợi nhuận sẽ dùng để mua lại SGN hoặc đốt bớt nguồn cung SGN để đẩy giá SGN tăng.
- Địa chỉ token trên mạng BSC: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
- Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
- Staking SGN: http://135web.net/
- If you’d like to invest in top blockchain advertising companies, just BUY Saigon token (SGN) on Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (do not worry about low liquidity, be the early investor)
- Backed by Click Digital Company
- Enhancing blockchain and crypto knowledge
- The profits will be used to repurchase SGN or burn a portion of the SGN supply to drive up the SGN price.
- BSC address: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
- Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
- Staking SGN: http://135web.net/
Digital Marketing Specialist