USDe của Ethena trả lãi cao (~16%/năm) có phải mô hình PONZI?

I. Mô hình Ponzi aka Ponzi scheme là gì?

Mọi người có thể dễ dàng google thêm về thuật ngữ, rất nhiều bài viết đã giải thích kĩ càng. Mình chỉ đưa vào một số ý liên quan đến bài viết để mng tiện so sánh. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của một mô hình Ponzi (mô hình LẤY TIỀN NGƯỜI SAU TRẢ LÃI ĐÃ HỨA HẸN CHO NGƯỜI TRƯỚC).

• Không có hoạt động kinh doanh thực tế, câu chuyện kinh doanh là bánh vẽ và phi thực tế. Do không có hoạt động kinh doanh nên không tạo được ra lợi nhuận. Lợi nhuận trả cho NĐT cũ đến từ tiền tham gia của NĐT mới
• Thường cam kết một mức lợi nhuận cao vượt trội để kích thích lòng tham của NĐT thiếu hiểu biết
• Hệ thống luôn cần người mới, khi không có thêm đủ người mới, nguồn tiền mới ko đủ để duy trì hệ thống. Hệ thống sẽ tự sụp đổ.

II. USDe của ETHENA có giống với các mô hình Ponzi không

Đầu tiên chúng ta sẽ xét xem ETHENA có mô hình tạo ra lợi nhuận đủ để trả mức lãi họ đang công bố hay không.

 Như hình trên, chúng ta thấy rằng dự án công bố lãi của USDe đến từ 2 nguồn

• Là đến từ chính các tài sản thế chấp vào để mint ra USDe, ví dụ như stETH (token restake ETH của Lido) hay chính ETH, BTC.

Đây rõ ràng là một nguồn lãi hoàn toàn thực tế. Khi bạn sở hữu stETH bạn vẫn có thể nhận đc lãi (hiện tại đang là 2.9%) hoặc nếu bạn trở thành validator của ETH có thể nhận lãi đến 4.8%/năm.

• Đến từ lãi funding khi mở lệnh SHORT các token trên các sàn CEX

Đây thực tế cũng là một chiến lược tạo ra lợi nhuận rất phổ biến trong tài chính truyền thống lẫn crypto (ko cần là VC, mình vẫn sử dụng mô hình này để tạo ra lợi nhuận ko rủi ro khi có vốn nhàn rỗi chưa biết làm gì, bèo thì cũng 15%/năm). Tuy nhiên lợi nhuận từ funding không ổn định và ko chắc chắn lúc nào cũng lãi, thậm chí có lúc còn lỗ nhé!

Nhưng chúng ta có thể khẳng định, mô hình này về lý thuyết là hoàn toàn có thể tạo ra lợi nhuận, thậm chí là lợi nhuận cao!

Tiếp theo chúng ta sẽ đánh giá xem mức lợi nhuận hứa hẹn của ETHENA cho USDe có cao, có bánh vẽ, có tập trung kích thích lòng tham của NĐT

Sau khi đọc DOCs của dự án thì mình thấy rằng mô hình tạo lợi nhuận của họ rất phức tạp và có nhiều rủi ro đi kèm. Nếu mọi người quan tâm thì bài viết sau mình sẽ nói về rủi ro chi tiết và tiềm năng đầu tư token $ENA sau, bài này mình chỉ tập trung phân tích Ponzi hay không Ponzi.

Tuy nhiên thì về lý thuyết họ hoàn toàn có thể trả được mức lợi nhuận họ cam kết ở từng giai đoạn. Lưu ý rằng lãi suất cho USDe được điều chỉnh theo thời gian (ko nhầm thì 1 tuần/lần), nghĩa là nó cao khi ETHENA tạo ra được nhiều lợi nhuận nhờ chiến thuật của họ. Và nó sẽ giảm khi ETHENA kiếm được ít lợi nhuận. Lãi suất có thể thấp về = 0%.

Điều này có nghĩa là họ không hề cố gắng vẽ ra một mức lợi nhuận cao không tưởng, mà lợi nhuận họ công bố dựa trên tính toán ở tình trạng thị trường cụ thể. Nhiều người so nó với lãi của UST (18,19%) nhưng cơ chế của 2 stablecoin này hoàn toàn khác nhau. LUNA-UST không có hoạt động tạo ra lợi nhuận cụ thể nào. USDe của ETHENA là có lợi nhuận, giữ lại 1 phần rồi trích phần lớn trả NĐT.

ETHENA có SỤP ĐỔ NẾU KHÔNG CÓ NĐT MỚI?

Nếu bạn đã hiểu ý 1 và 2 mình nói ở trên thì đã tự có câu trả lời cho ý thứ 3. Do lợi nhuận trả cho NĐT cũ đến từ những nguồn ngoại sinh chứ không đến từ tiền của người mới –> Nó ko có áp lực sụp đổ khi ko có người mới, thậm chí kể cả khi người cũ ra đi nó cũng ko có áp lực sụp đổ nếu xử lí tốt danh mục.

Mình lấy thông báo cập nhật ngày 11/5 của ETHENA thì thấy rằng nếu tính trung bình lợi nhuận kiếm được từ SHORT ETH ở hiện tại sẽ khoảng ~13%. Thêm lợi nhuận từ stake ETH hoặc stETH khoảng 4% -> Thu về 17% lợi nhuận thực (trong trường hợp lý tưởng nhất). So với 15.9% công bố thì họ vẫn có thể đáp ứng được (nhưng nói thật là thấy cũng hơi kinh kinh vì rủi ro ở rất nhiều chỗ trong quy trình này).

III. Liệu ETHENA có thể từ không Ponzi biến thành Ponzi chúa?

Phải nói rằng trước khi ngâm cứu viết bài này, mình nghĩ cuộc chơi và mô hình của ETHENA đơn giản hơn. Nhưng khi nhìn sâu hơn vào cách họ hoạt động thì mình thấy cũng nhiều thứ chúng ta phải cân nhắc. Ngắn gọn thì với cơ chế tự cân bằng danh mục, luân chuyển giữa short = Coin-margin lẫn USDT-margin. Rồi thì tự động đóng lệnh, mở lệnh khi có mint/burn USDe. Rồi lại còn đánh trên nhiều sàn cùng lúc. Chỉ 1 sơ xảy nhỏ cũng có thể khiến bài toàn của họ bị sai đi và khiến ETHENA thua lỗ. Chính trong tuyên bố rủi ro, họ cũng cung cấp hàng loạt các rủi ro có thể xảy ra và cái nào cũng kinh khủng cả.

Hệ thống của ETHENA có yếu tố “trust me bro” cực cao, tức là chúng ta phải hoàn toàn tin vào giao thức mà không thể kiểm tra ở rất nhiều bước quan trọng. Mình ko nói đến rủi ro họ dựng nên bài toàn scam từ đầu (vì hiện tại người dep tài sản vào mint ra USDe phải là những MM, whale được mời chứ người thường muốn dep vào cũng chả được), game này thuần túy là một game tài chính ăn chênh lệch rất phổ biến ở tài chính truyền thống. Nhưng vấn đề là do các rủi ro của crypto nó ghê và nhiều hơn truyền thống, hoàn toàn có thể 1 giai đoạn ETHENA dính đòn và bị lỗ => dòng tiền để trả cho NĐT khiến lỗ càng thâm vào thịt. Và trong rất nhiều trường hợp đã xảy ra, khi tình huống như vậy thì ban lãnh đạo CTY thường chọn việc che giấu và nghĩ ra 1 trò ngớ ngẩn gì đó để bù đắp chứ ko công khai để dừng lại kịp thời => tiếp tục trả lãi cao để thu hút rồi chỉ dừng lại khi mọi thứ tan nát. Đây là kịch bản Ponzi có thể xảy ra, nhưng mình nhắc lại ETHENA không phải là dự án Ponzi ở giai đoạn hiện tại.

IV. Kết luận

Hiện tại Ethena đang công bố update roadmap mới, tập trung vào mở rộng ứng dụng cho USDe. Việc này là dễ hiểu và ko có gì bất ngờ. Nhưng với góc nhìn của mình thì khi lượng tiền dep vào ENA càng lớn thì những rủi ro hệ thống càng dễ xảy ra.

Hiện tại thì nếu Ethena mở toàn bộ lệnh short 1x với ETH thì nó đã chiếm đến gần 14% tổng vol phái sinh mở ra với cặp ETH trên toàn bộ thị trường. Lưu rằng tổng vol còn có cả vol Long nữa nên có nghĩa là Ethena mở full short ETH thì có thể đang chiếm đến trên 20% tổng vol short toàn bộ market. Cái này có thể dẫn đến rất rất nhiều vấn đề, nhưng bài viết dài rồi nên mình sẽ dừng ở đây.

Với mình thì khi đọc bất kì bài viết nào nói ENA là dự án Ponzi, so sánh USDe với UST quá khứ thì mình đều thấy người viết thật sự hơi bị… dốt. Mình biết ae rất thích đầu tư vào những dự án có tính Ponzinomic, nên mình post bài phần 1 này để ae hiểu hơn về dự án và có quyết định đầu tư phù hợp.

[+++]

Lưu ý: Bài viết chỉ cung cấp góc nhìn và không phải là lời khuyên đầu tư.

Đọc các Sách chính thống về Blockchain, Bitcoin, Crypto

Để nhận ưu đãi giảm phí giao dịch, đăng ký tài khoản tại các sàn giao dịch sau:

• Binance
• Bybit

👉 Nếu bạn cần Dịch vụ quảng cáo crypto, liên hệ Click Digital ngay. 🤗

Cảm ơn bạn đã đọc. Chúc bạn đầu tư thành công. 🤗

Giới thiệu token Saigon (SGN):

• Đầu tư vào các công ty quảng cáo blockchain hàng đầu bằng cách MUA token Saigon (SGN) trên Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (đừng lo lắng về tính thanh khoản, hãy trở thành nhà đầu tư sớm)
• Được hỗ trợ bởi Công ty Click Digital
• Nâng cao kiến thức về blockchain và crypto
• Lợi nhuận sẽ dùng để mua lại SGN hoặc đốt bớt nguồn cung SGN để đẩy giá SGN tăng.
• Địa chỉ token trên mạng BSC: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
• Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
• Staking SGN: http://135web.net/

• If you’d like to invest in top blockchain advertising companies, just BUY Saigon token (SGN) on Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (do not worry about low liquidity, be the early investor)
• Backed by Click Digital Company
• Enhancing blockchain and crypto knowledge
• The profits will be used to repurchase SGN or burn a portion of the SGN supply to drive up the SGN price.
• BSC address: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
• Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
• Staking SGN: http://135web.net/