Thị trường DeFi trước giờ chỉ xoay quanh nguồn tiền online, bây giờ kết hợp với lợi nhuận đến từ tài sản ngoài đời thực (RWA) như bất động sản, trái phiếu,… sẽ đem lại dòng tiền khổng lồ.
Chúng ta có thể gọi đây là RWA-backed DeFi – tài chính phi tập trung được hậu thuẫn bởi Real World Assets (tài sản trong thế giới thực). Vậy RWA-backed DeFi là gì, tại sao nó lại quan trọng, và đâu là các dự án đi đầu trong làn sóng này?
Table of Contents
1. RWA-backed DeFi là gì?
RWA (Real World Assets) là các tài sản trong thế giới thực như bất động sản, trái phiếu chính phủ, cổ phiếu, hóa đơn, doanh thu chưa nhận, v.v.
RWA-backed DeFi là mô hình kết hợp giữa:
- Tài sản ngoài đời thật được token hóa,
- và sử dụng các token đó trong giao thức DeFi như lending, AMM, stablecoin, farming…
Ví dụ: Một tài sản bất động sản được token hóa thành NFT hoặc ERC-20, sau đó thế chấp vào giao thức DeFi để vay stablecoin, hoặc bán thanh khoản để kiếm lãi.
Theo báo cáo CoinGecko và BCG, thị trường tài sản định danh qua token (RWA) có thể đạt 16,1 nghìn tỷ USD vào năm 2030.
2. Ưu nhược điểm của RWA-backed DeFi
2.1. Ưu điểm của RWA-backed DeFi
✅ 2.1.1 Mang dòng tiền thật vào DeFi
Thay vì chỉ dựa vào “tokenomics” ảo và yield không bền vững, RWA giúp DeFi kết nối với nền kinh tế thực – dòng tiền đến từ doanh nghiệp, nhà nước hoặc tài sản vật lý.
✅ 2.1.2 Ổn định hơn, ít biến động
Các tài sản như trái phiếu Mỹ hay bất động sản thường ít biến động hơn crypto, giúp giảm rủi ro cho hệ sinh thái.
✅ 2.1.3. Mở rộng đối tượng người dùng
RWA giúp những người không quan tâm đến crypto nhưng sở hữu tài sản truyền thống cũng có thể tham gia DeFi để vay vốn hoặc tạo thu nhập.
✅ 2.1.4. Tăng tính đa dạng tài sản trong DeFi
Không còn chỉ ETH hay USDC, giờ đây có thể thế chấp hóa đơn, trái phiếu, doanh thu trong tương lai.
2.2. Nhược điểm và thách thức
❌ 2.2.1. Rào cản pháp lý
Hầu hết các tài sản thật đều liên quan đến pháp luật địa phương, giấy tờ sở hữu, hợp đồng truyền thống. Việc token hóa chúng có thể đụng chạm luật chứng khoán, luật bảo vệ nhà đầu tư.
Ở Mỹ còn chưa rõ ràng về luật cho mảng này thì tất nhiên là ở Việt Nam cũng chưa rồi.
❌ 2.2.2. Độ tin cậy và minh bạch
Người dùng phải tin rằng token đó thực sự được đảm bảo bằng tài sản thật. Điều này yêu cầu các bên thứ ba như auditor, oracle, legal custodian.
❌ 2.2.3. Sự phụ thuộc vào tổ chức tập trung
Một phần của RWA-backed DeFi vẫn cần các tổ chức trung gian như ngân hàng, quỹ đầu tư, công ty bảo lãnh… → mâu thuẫn với tinh thần phi tập trung, để đạt được lợi ích real-yield lấy từ RWA.
Càng phụ thuộc nhiều, thì càng gặp rủi ro bị thao túng.
❌ 2.2.4. Thanh khoản thấp
Tài sản thật thường không thể bán nhanh như token. Nếu xảy ra rủi ro, việc thanh lý có thể kéo dài và làm giảm tính linh hoạt.
3. Giải pháp hiện tại để khắc phục thách thức
- KYC/Whitelisting thông minh: Cho phép kiểm soát rủi ro pháp lý mà không làm mất đi trải nghiệm DeFi.
- Auditor phi tập trung: Các mạng oracle kết hợp với bên thứ ba để xác minh tài sản.
- Legal wrapper (lớp pháp lý): Các công ty như Securitize, Maple Labs tạo lớp pháp lý cầu nối giữa off-chain và on-chain.
- AMM riêng cho RWA: Thiết kế AMM thanh khoản thấp, phí swap cao, phù hợp với tài sản ít biến động.
- Cross-chain và Layer-2 hỗ trợ cho RWA: RWA token hóa cần được hỗ trợ trên nhiều blockchain khác nhau (Ethereum, Solana, Layer 2), để tăng tính khả dụng, thanh khoản và dễ chuyển đổi tài sản.
4. Các mô hình phổ biến của RWA-backed DeFi
| Mô hình | Mô tả | Ví dụ dự án |
|---|---|---|
| RWA → stablecoin | Token hóa tài sản, sau đó dùng để mint stablecoin | MakerDAO + Centrifuge, Frax |
| RWA lending trực tiếp | Người dùng DeFi cho doanh nghiệp thực vay vốn | Goldfinch, Maple Finance |
| RWA farming | Dùng token đại diện trái phiếu/cổ phiếu để farm | Ondo Finance với USDY, Superstate |
| Hóa đơn, doanh thu token hóa | Token hóa dòng tiền trong tương lai | Centrifuge, TrueFi |
| Tác phẩm nghệ thuật | NFT nghệ thuật nhưng có quyền sở hữu pháp lý, có thể sử dụng trong DeFi | Particle Collection, Masterworks, Artrade |
| Commodity-backed DeFi | Token hóa vàng, cổ phiếu để dùng trong DeFi | Backed Finance |
Hiện tại phần lớn mô hình RWA trong DeFi chủ yếu xoay quanh RWA-backed stablecoin hoặc RWA làm collateral để mint stablecoin, ví dụ như: MakerDAO + Centrifuge.
Lý do là vì:
- Dễ triển khai (giá trị tương đối ổn định, dễ kiểm soát rủi ro).
- Phù hợp với mô hình lending hiện tại của DeFi (ví dụ: MakerDAO, Frax, Liquity).
Tuy nhiên, vẫn có các mô hình RWA-backed DeFi không đơn thuần là stablecoin, như:
🔹 4.1. Lending RWA trực tiếp (không cần mint stablecoin)
Goldfinch Finance
- Cung cấp khoản vay không thế chấp cho doanh nghiệp ngoài đời thật (ở các nước đang phát triển).
- Người dùng crypto gửi USDC, hệ thống duyệt tín dụng và cấp vốn cho doanh nghiệp.
- Yield cho người gửi USDC đến từ lợi suất vay trong thế giới thực.
✅ RWA: doanh nghiệp thực, doanh thu thật.
❌ Không phải stablecoin – yield đến từ lãi vay doanh nghiệp.
Goldfinch sử dụng mô hình trust through consensus để cung cấp khoản vay phi thế chấp giúp SMEs tại các nước đang phát triển.
Maple Finance
- Cho các tổ chức tài chính lớn (trading firm, market maker) vay vốn.
- Có cả pool on-chain và off-chain.
- RWA là đội ngũ, danh tiếng, tài sản của các borrower truyền thống.
Theo Coin Bureau, Maple Finance đã cho vay hơn 3,2 tỷ USD và TVL khoảng 70 triệu USD, phục vụ tổ chức được thẩm định tín dụng qua pool delegates.
🔹 4.2. Trái phiếu Mỹ token hóa (Real Yield Farming)
Ondo Finance
- Token hóa trái phiếu chính phủ Mỹ → thành USDY (theo Coin Bureau)
- Dùng USDY trong các giao thức như SushiSwap, Flux, v.v. để tạo thanh khoản và farming real yield.
✅ RWA: US Treasury
✅ DeFi: dùng trong AMM, lending để tạo dòng tiền.
Superstate
- Quỹ trái phiếu chính phủ Mỹ, tạo token Ethereum đại diện phần sở hữu.
- Được quản lý như ETF nhưng giao dịch được on-chain.
Danh sách các dự án trái phiếu token hóa khác có market cap sẵn (có thể trở thành RWA-backed DeFi sau này)
🔹 4.3. Real Estate-backed Lending
Centrifuge + New Silver + MakerDAO
- New Silver cung cấp các khoản vay bất động sản.
- Token hóa tài sản, gửi vào Tinlake của Centrifuge.
- Sử dụng làm tài sản thế chấp để mint DAI qua MakerDAO.
✅ RWA: bất động sản.
✅ DeFi: tham gia vào stablecoin, nhưng vẫn là lending protocol dạng pool.
Centrifuge vừa gọi vốn 15 triệu USD Series A để mở rộng thị trường DeFi qua RWA, tích hợp lending pool trên Base.
🔹 4.4. Hóa đơn, doanh thu tương lai
Centrifuge
- Token hóa hóa đơn (invoice), hợp đồng thanh toán, doanh thu chưa nhận.
- Dùng để vay vốn ngay, người nắm token nhận lãi suất từ khoản thu đó.
Ví dụ: một công ty SME bán hóa đơn trị giá $50,000, đổi lấy $48,000 upfront từ DeFi investor → investor thu về $50,000 sau vài tuần.
🔹 4.5. Hàng hóa vật lý (commodity-backed)
Backed Finance
- Token hóa hàng hóa thật như cổ phiếu Tesla, ETF, vàng, bạc.
- Các token này có thể giao dịch và dùng như tài sản thế chấp trong DeFi.
5. Các dự án RWA-backed DeFi
💵 5.1. Trái phiếu & chứng khoán truyền thống
Các dự án DeFi đang token hóa T-Bills, chứng khoán doanh nghiệp hoặc ETF nhằm cung cấp yield thật, ổn định hơn so với stablecoin thông thường.
▸ Ondo Finance
- Cung cấp token như
OUSG,USDYđại diện trái phiếu chính phủ và tài sản được bảo đảm. - Nhắm đến người dùng DeFi muốn farm APY từ yield thực.
- Tin mới: Ra mắt Global Markets Alliance – tiêu chuẩn token hóa chứng khoán.
📘 Xem thêm: Danh sách token đại diện trái phiếu
▸ Centrifuge + Tinlake
- Cho phép doanh nghiệp thế chấp hóa đơn, tài sản cố định → tạo pool lending.
- Phân lớp rủi ro bằng 2 token:
DROP(an toàn) vàTIN(rủi ro cao hơn).
▸ Maple Finance
- Lending DeFi cấp tổ chức, tài sản thế chấp ngoài đời thật.
- Có pool quản lý bởi bên thứ ba.
🔗 Nguồn: Maple Finance
🏘️ 5.2. Bất động sản
Token hóa bất động sản giúp người dùng mua một phần của nhà/đất, nhận thu nhập từ tiền thuê, hoặc giao dịch dễ dàng xuyên biên giới.
▸ RealT
- Mỗi token đại diện quyền sở hữu 1 phần nhà ở Mỹ.
- Nhận tiền thuê USDC mỗi tuần.
🔗 Nguồn: RealT.io
▸ Propy
- Giao dịch bất động sản hoàn toàn on-chain.
- Chuyển quyền sở hữu thông qua NFT.
🌱 5.3. Tín chỉ carbon & tài nguyên môi trường (ReFi)
Sử dụng DeFi để thúc đẩy tài chính bền vững, khuyến khích bảo vệ môi trường.
▸ Toucan Protocol
- Kết nối tín chỉ carbon thật (từ Verra, Gold Standard) với token
BCT,NCT. - Dùng để tạo pool thanh khoản, staking, hoặc burn để offset carbon.
▸ CarbonDeFi (1 mảng, không phải tên dự án)
- Stake tín chỉ carbon thật → mint token → nhận yield.
📘 Bài chi tiết: CarbonDeFi là gì?
🖼️ 5.4. Tác phẩm nghệ thuật & đồ xa xỉ
▸ Particle
- Token hóa tranh nghệ thuật như Banksy, chia sở hữu qua NFT.
- Người nắm giữ NFT đồng sở hữu và tham gia biểu quyết bảo quản tác phẩm.
🔗 Nguồn: Particle
▸ Artex
- Nền tảng đầu tư vào nghệ thuật, cổ vật và đồ xa xỉ.
- Token hóa quyền sở hữu, giao dịch linh hoạt.
🔗 Nguồn: Artex Website
5.5. Hàng hóa & kim loại quý
▸ Paxos Gold (PAXG)
- Mỗi token PAXG = 1 oz vàng thật.
- Giao dịch như stablecoin nhưng giá gắn với vàng.
▸ Cache Gold (CGT)
- Token hóa vàng thật, minh bạch nhờ API xác minh kho lưu trữ.
🔗 Nguồn: CacheGold
⚡ 5.6. Năng lượng & dữ liệu
▸ Energy Web
- Token hóa công suất sản xuất năng lượng tái tạo.
- Mô hình reward & trading năng lượng xanh.
🔗 Nguồn: Energy Web
▸ Ocean Protocol
- Dữ liệu y tế, khoa học → được mã hóa và giao dịch như một loại RWA.
- Người dùng bán quyền truy cập chứ không bán dữ liệu gốc.
🔗 Nguồn: Ocean Protocol
🧠 5.7. GameFi kết hợp RWA
▸ RWA GameFi
- Kết hợp NFT + tài sản vật lý như đất đai, sản phẩm.
- Mở ra thị trường mới: stake đồ thật – chơi game – kiếm yield.
📘 Bài chi tiết: RWA GameFi – cách mạng hóa Game DeFi và tài sản thực
📊 5.8. Bảng tổng hợp dự án theo loại RWA
| Loại tài sản RWA | Dự án tiêu biểu | Mô tả chính |
|---|---|---|
| Trái phiếu & chứng khoán | Ondo, Centrifuge, Maple | Token hóa trái phiếu, hóa đơn, chứng khoán thật |
| Bất động sản | RealT, Propy | Mua bán nhà ở & chuyển quyền sở hữu qua token |
| Tín chỉ carbon | Toucan | Giao dịch carbon thật, farming carbon yield |
| Nghệ thuật & xa xỉ | Particle, Artex | Sở hữu NFT hóa các tác phẩm nghệ thuật |
| Vàng & hàng hóa | PAXG, Cache Gold | Giao dịch token gắn với vàng thật |
| Năng lượng & dữ liệu | Energy Web, Ocean | Token hóa sản lượng điện và dữ liệu khoa học |
| Game & vật phẩm thật | RWA GameFi | Đưa đồ thật vào game blockchain qua NFT |
5.9. Vì sao nhiều dự án RWA vẫn chưa phổ biến?
- Thiếu tiêu chuẩn chung: Chưa có khung pháp lý hoặc chuẩn audit tài sản.
- Rào cản pháp lý lớn: Luật đất đai, luật tài chính chưa chấp nhận token là đại diện pháp lý.
- Khó huy động cộng đồng: Người dùng DeFi quen “farm nhanh” – chưa quen với đầu tư dài hạn RWA.
🚧 6. Các rào cản khi phát triển RWA-backed DeFi (và giải pháp)
⚖️ 6.1. Pháp lý chưa rõ ràng, khung quy định thiếu thống nhất
- Vấn đề: Tài sản token hóa có thể bị phân loại khác nhau ở từng khu vực, ví dụ: chứng khoán (Mỹ), hàng hóa (Châu Âu), tài sản ảo (Châu Á).
- Ví dụ:
OUSG(Ondo Finance) hiện giới hạn chỉ cho accredited investors tại Mỹ do tuân thủ Reg D.
📚 Nguồn: Ondo Finance Disclaimer
Giải pháp:
- Dự án nên phân vùng sản phẩm theo khu vực pháp lý cụ thể, dùng mô hình geofencing.
- Hợp tác với các quỹ pháp lý như LexDAO, hoặc dùng LegalDAO để phản hồi và thích nghi với từng khung luật.
- Nhiều dự án chọn ra mắt ở Singapore, Thụy Sĩ hoặc BVI vì quy định rõ ràng hơn.
🧾 6.2. Tài sản thế chấp khó xác minh và kiểm toán minh bạch
- Vấn đề: Không dễ để người dùng xác thực tài sản thật đứng sau token. Ví dụ: token vàng PAXG cần tin tưởng vào báo cáo từ custodian.
📚 Nguồn: Paxos Gold Custody Report - Dù dùng blockchain, nhưng vẫn cần tổ chức trung gian đứng ra bảo chứng tài sản, phát hành token và đảm bảo không “bốc hơi”.
- 📚 Đọc: Lớp trung gian dễ bị thao túng nhất trong RWA-backed DeFi
Giải pháp:
- Dự án nên công khai API hoặc bảng theo dõi real-time (như Cache Gold).
📚 Nguồn: Cache Gold Transparency - Áp dụng tiêu chuẩn Proof of Reserve (PoR) và cho bên thứ ba như Chainlink, OpenZeppelin audit định kỳ.
- Kết hợp các công cụ verifiable credential (VC) từ tổ chức lưu ký.
- Oracle kiểm tra giá trị tài sản thật
- Audit độc lập tài sản backing
- Multi-sig DAO kiểm soát
💸 6.3. Chi phí vận hành và tuân thủ cao
- Vấn đề: Quản lý tài sản thật, báo cáo thuế, kiểm toán… khiến các pool RWA có APR thấp và rào cản triển khai cao hơn DeFi thuần.
📚 Nguồn: MakerDAO RWA Overview
Giải pháp:
- Chuyển một phần quản lý cho DAO hoặc modular legal entity nhằm giảm chi phí nhân sự.
- Tích hợp automated compliance (ví dụ: KYB tự động), hoặc dịch vụ như Tokeny, Securitize để outsource quy trình hợp pháp.
- Tập trung RWA cho stable yield dài hạn (ví dụ: trái phiếu ngắn hạn, invoice finance) để offset chi phí vận hành.
🔄 6.4. Thanh khoản thấp, khó trade tự do
- Vấn đề: Token hóa RWA thường bị giới hạn giao dịch, ít sàn DEX hỗ trợ, thị trường thứ cấp yếu.
📚 Nguồn: RealT FAQ
📚 Nguồn: Ondo x Uniswap Blog
Giải pháp:
- Tạo AMM chuyên biệt cho RWA (ví dụ: Flux Finance, Clearpool) hoặc cho phép giao dịch P2P trong DAO.
- Khuyến khích thanh khoản qua chương trình liquidity mining có kiểm soát, kết hợp vesting.
- Dự án nên xây dựng pool thanh khoản “bán phần” – một phần token có thể redeem, phần còn lại locked như trái phiếu kỳ hạn.
🧠 6.5. Người dùng chưa hiểu hoặc chưa tin tưởng
- Vấn đề: Người dùng DeFi thường ưu tiên APR cao, ngại sản phẩm quá mới, quá “CeFi”.
📚 Nguồn: Messari RWA Report 2024
📚 Nguồn: Beosin RWA Risk
Giải pháp:
- Làm rõ mô hình lợi nhuận, thời gian lock, mức độ rủi ro tương ứng ngay trong UX/UI.
- Tổ chức chương trình incentive có điều kiện, ví dụ: bonus APY khi giữ token ≥ 3 tháng.
- Tận dụng người nổi tiếng, KOL tài chính truyền thống để tăng độ tin cậy.
- Xây trang minh bạch riêng về tài sản backing + audit → tăng EEAT.
7. Xu hướng RWA-backed DeFi trong tương lai
🔮 7.1. Token hóa trái phiếu và ETF lên DeFi
Các sản phẩm như USDY (Ondo), SBY (Superstate), hoặc quỹ ETF token hóa sẽ trở thành “DeFi-native stable assets” – tài sản ổn định thay thế stablecoin truyền thống.
🔮 7.2. Các ngân hàng truyền thống tham gia DeFi
BlackRock, Franklin Templeton, HSBC đang thử nghiệm sản phẩm token hóa trái phiếu và cổ phiếu → đẩy nhanh quá trình kết hợp RWA + DeFi.
🔮 7.3. Real Yield thay thế Farm Ảo
Người dùng sẽ dần dịch chuyển từ “farming token vô giá trị” sang “real yield” – thu nhập đến từ dòng tiền thật.
🔮 7.4. DEX và lending chuyên biệt cho RWA
Các giao thức sẽ tối ưu hóa mô hình cho các token ít biến động, khối lượng giao dịch thấp như trái phiếu, hóa đơn.
🔮 7.5. Cross-chain RWA
Việc đưa RWA lên nhiều blockchain (Ethereum, Solana, Layer 2, appchain) sẽ giúp tăng tính khả dụng và thanh khoản.
🔮 7.6. Các sản phẩm phái sinh dựa trên RWA
Các công cụ tài chính phái sinh như hợp đồng tương lai, quyền chọn dựa trên tài sản thế giới thực token hóa sẽ được phát triển để tăng tính linh hoạt và cơ hội đầu tư cho người dùng.
🌍 8. Góc nhìn từ Việt Nam: Có làm được không?
- Việt Nam chưa cho phép chứng khoán hay đất đai token hóa.
- Tuy nhiên, startup tài chính có thể thử với mô hình hóa đơn, hàng hóa, hoặc carbon.
👉 Một vài mô hình khả thi:
- Cộng đồng DAO chung vốn đầu tư nhà trọ
- DAO cho thuê đất nông nghiệp
- Token hóa quyền giữ chỗ bất động sản du lịch
- Token hóa tín chỉ carbon Việt Nam
9. Lời kết
RWA-backed DeFi có tiềm năng lớn để kết nối nền kinh tế truyền thống với thế giới tài chính phi tập trung, mang lại tính bền vững, thu nhập thực, và đa dạng tài sản. Tuy nhiên, để phát triển mạnh mẽ, mô hình này cần vượt qua các rào cản pháp lý, độ tin cậy và sự tập trung hóa.
Nếu bạn là người đầu tư dài hạn, quan tâm đến “real yield” và tài sản ổn định, RWA-backed DeFi chính là xu hướng đáng theo dõi trong năm 2025 và xa hơn.
Theo dõi Các mô hình DeFi mới nổi bật khác để hiểu hơn về thị trường DeFi!
[+++]
Lưu ý: Bài viết chỉ cung cấp góc nhìn và không phải là lời khuyên đầu tư.
Đọc các Sách chính thống về Blockchain, Bitcoin, Crypto
👉 Nếu bạn cần Dịch vụ quảng cáo crypto, liên hệ Click Digital ngay. 🤗
Cảm ơn bạn đã đọc. Chúc bạn đầu tư thành công. 🤗
Giới thiệu token Saigon (SGN):
- Đầu tư vào các công ty quảng cáo blockchain hàng đầu bằng cách MUA token Saigon (SGN) trên Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (đừng lo lắng về tính thanh khoản, hãy trở thành nhà đầu tư sớm)
- Được hỗ trợ bởi Công ty Click Digital
- Nâng cao kiến thức về blockchain và crypto
- Lợi nhuận sẽ dùng để mua lại SGN hoặc đốt bớt nguồn cung SGN để đẩy giá SGN tăng.
- Địa chỉ token trên mạng BSC: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
- Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
- Staking SGN: http://135web.net/
- If you’d like to invest in top blockchain advertising companies, just BUY Saigon token (SGN) on Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (do not worry about low liquidity, be the early investor)
- Backed by Click Digital Company
- Enhancing blockchain and crypto knowledge
- The profits will be used to repurchase SGN or burn a portion of the SGN supply to drive up the SGN price.
- BSC address: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
- Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
- Staking SGN: http://135web.net/
Digital Marketing Specialist