Phân tích hệ Cosmos (ATOM) có thật sự tiềm năng?

MỤC LỤC

I/ Góc nhìn về Celestia (TIA)

II/ Góc nhìn về Injective (INJ)

III/ Hiểu lầm phổ biến về Cosmos Hub (ATOM)

IV/ Ưu điểm hệ sinh thái Cosmos Hub & ATOM

V/ Interchain Security Staking có thực sự tiềm năng?

VI/ Vấn đề lớn nhất của hệ sinh thái Cosmos là gì?

VII/ Lời kết

I/ Góc nhìn về Celestia (TIA)

TIA là đồng coin mình đã nhận được airdrop và vẫn còn nắm giữ cho đến thời điểm hiện tại.

Vì sao mình quyết định hold TIA thay vì bán?

1. Mặc dù Celestia không phải là modular blockchain đầu tiên và cũng không phải là blockchain modular duy nhất. Tuy nhiên, đây là dự án kể câu chuyện hay nhất về công nghệ Modular blockchain và Data availability.

(Các bạn thử search Google từ khoá Modular blockchain thì Celestia là dự án duy nhất được nhắc thẳng tên).

2. Modular là công nghệ tương lai của blockchain khi nó giải quyết được Blockchain Trilemma (Bộ ba bất khả thi) mà chưa có công nghệ nào giải được.

3. Celestia phân phối ra cung lưu thông thấp trong thời gian đầu thông qua airdrop => Lực xả không quá mạnh => Team, Quỹ và Market Maker kiểm soát tổng cung => Dễ dàng giữ giá & Đẩy trong cơn sóng uptrend

4. Celestia biết cách thu hút người dùng thật và tạo ra cộng đồng là những người có góc nhìn tích cực với dự án => Airdrop cho những người dùng thật của Layer 2, ATOM staker, chứ không chỉ nhóm chăm chú cày airdrop.

5. Celestia còn vẽ ra tầm nhìn “hợp tác & phát triển” với tất cả các blockchain trên thị trường chứ không phải là đối thủ của bất kỳ chain nào hay cố gắng trở thành Ethereum killer.

—

=> Đó là lý do mình hold TIA từ lúc $2 cho tới $14

=> Nhưng góc nhìn của mình bây giờ đối với TIA là có cơ hội tăng trưởng (đầu cơ) chứ chưa có cơ sở nào về số liệu thật tế để mình đánh giá nó tiềm năng.

II/ Góc nhìn về Injective (INJ)

Injective là dự án được mở bán trên Binance Launchpad vào tháng 10/2020.

Tính đến nay, Injective đã trải qua nhiều mùa downtrend nhưng vẫn giữ được tinh thần build rất tốt (Đây là điều rất đáng trân trọng với những builder chân chính).

– Trong downtrend vừa rồi, Injective cũng công bố update INJ 2.0, phát triển dự án trên hệ sinh thái, liên kết nhiều đối tác Google Cloud, Klaytn, Kava, BitGo,…

—

– Tuy nhiên, chúng ta hãy so sánh thử giữa vốn hoá và TVL của các chain sau

+ Injective vốn hoá 2.6 tỷ USD, TVL 11 triệu USD

+ Aptos vốn hoá 2.5 tỷ USD, TVL 85 triệu USD (gấp 7 lần)

+ Optimism vốn hoá 1.9 tỷ USD, TVL 800 triệu USD (gấp 72 lần)

+ Arbitrum vốn hoá 1.4 tỷ USD, TVL 2.3 tỷ USD (gấp 209 lần)

=> TVL của chain nào cũng cao hơn Injective, nó đảm bảo cho sự bảo mật, nó chứng tỏ các hệ sinh thái này tạo ra được dòng tiền cho nhà đầu tư.

Vậy vốn hoá của Injective có thực sự hợp lý chưa trong khi số lượng developer và dự án trên chain này ít hơn rất nhiều lần so với các chain khác?

—

– Đối với nhà đầu tư, INJ là khoản đầu tư cực kỳ thông minh trong mùa vừa rồi.

=> Tất nhiên những ai kiếm được tiền từ INJ thì đã ra quyết định đúng cho dù họ phân tích theo kiểu nào đi nữa.

– Tuy nhiên, chúng ta không thể đánh giá INJ là tiềm năng theo phân tích cơ bản. Mà đơn giản đánh giá INJ tiềm năng vì đã hợp của nhiều quỹ, market maker,… thu hút dòng tiền từ đó đẩy INJ tăng mạnh.

III/ Hiểu lầm phổ biến về Cosmos Hub (ATOM)

Phần lớn nhà đầu tư đang bị nhầm giữa Cosmos Network và Cosmos Hub (ATOM).

—

Cosmos Network sẽ giống như Ethereum

+ Cosmos Network có Cosmos SDK cho phép các dự án khác có thể xây dựng blockchain riêng có cấu trúc tương tự Cosmos Hub (ATOM).

+ Điều này giống như BNB Chain có cấu trúc EVM tương tự Ethereum. Nhưng sự phát triển của BNB Chain chỉ mang về lợi ích cho BNB chứ không giúp ETH nhiều.

+ Điều này cũng tương tự với việc Terra xây dựng trên Cosmos SDK nhưng giá trị mang về đồng LUNA chứ không phải ATOM.

—

Cosmos Hub (ATOM)

+ Cosmos Hub (ATOM) giống như một blockchain ngang hàng với tất cả các blockchain khác được xây dựng trên Cosmos SDK như Injective, Kava, Axelar, Osmosis,… chứ không có quyền cao hơn.

+ Nó không phải cấu trúc chain mẹ có quyền hơn blockchain con giống như Polkadot (chain mẹ) và các Parachain (chain con).

+ Đối với cấu trúc của Polkadot thì sự phát triển của Parachain mang giá trị về cho DOT là chính.

—

=> Cosmos Network là hệ sinh thái tập hợp nhiều chain xây dựng trên Cosmos SDK, trong đó có Cosmos Hub (ATOM).

=> Và đó là vấn đề của ATOM Tokenomics khi không capture được nhiều giá trị về cho token. Điều này buộc Foundation phải thay đổi tokenomics, ra mắt Interchain Staking,… giúp ATOM giá trị và có nhiều tính ứng dụng hơn.

IV/ Ưu điểm hệ sinh thái Cosmos Hub & ATOM

Trong phần này mình tập trung đề cập đến những ưu điểm

Kể từ khi hệ sinh thái Terra phát triển mạnh và thu hút dòng tiền đến với Cosmos Network. Nó đã chứng minh Cosmos blockchain có thể phát triển thành General Public blockchain (Blockchain công cộng) chứ không chỉ Application Specific Blockchain (Appchain cho ứng dụng cụ thể).

Ngoài ra, Cosmos Network còn có loại Bridge rất xịn đó là IBC.

+ IBC hoạt động mượt, nhanh, rẻ mà không cần rườm rà phức tạp hàng chục Bridge như bên EVM blockchain.

+ Chưa kể các Bridge ở chain khác còn gặp vấn đề bảo mật, thanh khoản,…

Đội ngũ của Cosmos nói chung là đội ngũ real builder, họ liên tục xây dựng bất chấp uptrend hay downtrend. Bằng chứng là khi ATOM gặp vấn đề Tokenomics, họ đã đề xuất Tokenomics 2.0 và Interchain Staking Security.

Cosmos là một trong những dự án đầu tiên dự án đúng về xu hướng Appchain và phát triển theo hướng đó thay vì General Public blockchain.

Stake ATOM sẽ được cơ hội nhận nhiều airdrop (Đây chính là sự hỗ trợ với nhau giữa các blockchain trong hệ sinh thái Cosmos mà các hệ EVM không có).

V/ Interchain Security Staking có thực sự tiềm năng?

Trước khi Cosmos ra mắt Interchain Security Staking

+ Thật ra là bạn đang đầu tư vào danh tiếng của Cosmos SDK mang lại chứ không thực tế đầu tư cho Cosmos Hub blockchain.

+ Các blockchain có thể sử dụng Cosmos SDK một cách miễn phí mà không cần dùng tới ATOM (Nó khác với Avalanche Subnet cần stake 2000 AVAX vào Avalanche P Chain).

+ Hiện tại hệ sinh thái của Cosmos Hub dường như không có gì cả.

+ Theo thống kê của DefiLlama, Cosmos Hub blockchain chỉ có TVL 2.3 triệu USD với 2 dự án là Stafi và Thorchain (Chưa kể 2 dự án này cũng không phải native mà hoạt động Multichain).

=> Giá trị của đồng ATOM chủ yếu đến từ danh tiếng của các chain được xây dựng trên Cosmos SDK chứ không capture được giá trị từ các chain này về ATOM.

Sau khi Cosmos ra mắt Interchain Security Staking

+ Bây giờ mới đúng là ATOM nhận được giá trị của toàn bộ hệ Cosmos Network chứ không chỉ Cosmos Hub (Trên lý thuyết).

+ Nếu như các bạn là founder của dự án Injective thì liệu bạn có muốn ATOM thay thế đồng coin chính của dự án là INJ để trở thành đồng coin stake cho validator không?

+ Nếu có nghĩa là ATOM được stake thay thế INJ thì giá trị của đồng INJ là gì?

+ Điều này chưa kể việc Cosmos Hub phải gánh thêm việc xác thực (đảm bảo tính bảo mật) cho các chain khác trong hệ Cosmos Network (Consumer Chain) có thể khiến họ quá tải và buộc phải phân mảnh công việc.

+ Theo bài report dưới đây, Cosmos cũng chỉ có thể hỗ trợ maximum từ 5-10 chain sử dụng Interchain Security của Cosmos trong khi hệ này có hơn 70 chain (nguồn: Cosmos Network Blog)

+ Đó là lý do Interchain Security Staking chỉ được sử dụng bởi các chain mới ra đời như Neutron, Stride,…

+ Nếu như trong tương lai các chain này mạnh hơn (nghĩa là thu hút nhiều người trở thành validator hơn). Liệu họ có cần Interchain Security Staking nữa hay không?

=> Lúc đó ATOM có thể gặp vấn đề về Tokenomics như cũ (tính ứng dụng thấp, không nhận được giá trị của hệ sinh thái)

—

– Theo góc nhìn cá nhân, Interchain Security là giải pháp tiềm năng có thể giải quyết được vấn đề ATOM đang gặp phải và vẫn đang trong giai đoạn phát triển để hướng đến Mesh Security trong tương lai.

– Nhưng có vẻ điều này cộng đồng của Cosmos không đạt được sự đồng thuận chung vì xung đột lợi ích nên đề xuất Tokenomics 2.0 gần đây không được thông qua.

VI/ Vấn đề lớn nhất của hệ sinh thái Cosmos là gì?

Trong phần này mình sẽ tạm gác qua về vấn đề Tokenomics của ATOM.

Điều mình muốn nói ở đây là:

1/ Giá trị cho người dùng

2/ Tính bảo mật

—

1/ Giá trị cho người dùng

– Hiện tại Cosmos Network có rất nhiều chain, mỗi chain một ứng dụng. Ví dụ: Osmosis (DEX), Axelar (Bridge), dYdX (Perp)… nhưng số lượng Appchain (Ứng dụng) mang lại giá trị vẫn tương đối ít.

– Dựa trên dữ liệu của MapOfZone, nghĩa là tất cả các chain đã kết nối IBC thì có 72 Appchain, nhưng số chain thật sự có người dùng hoạt động mỗi ngày thì khoảng 50 chain, số chain có giá trị thực thì chỉ khoảng 30 chain.

– Nghĩa là toàn bộ Cosmos Network có số lượng ứng dụng ít hơn cả 1 blockchain là Ethereum.

– Đối với các dự án Game, mình nghĩ việc phát triển Appchain là rất hợp lý vì nó ưu tiên tốc độ và có thể giảm tính bảo mật.

– Nhưng với các dự án DeFi chứa thanh khoản, các bạn tưởng tượng mỗi lần muốn swap trên Osmosis hoặc dYdX thì lần nào cũng phải dùng Bridge IBC chuyển tài sản giữa các Appchain thì có bất tiện không?

– Hiện tại thì hệ sinh thái Cosmos gần như cũng không bắt được các trend gần đây như Game, Inscription, NFT,…

=> Công bằng mà nói Cosmos Network vẫn có một số Appchain giá trị như Osmosis hoặc dYdX nhưng điều này vẫn chưa đủ tạo ra một ecosystem đa dạng và giá trị cho user.

– Theo chia sẻ của anh Lê Thanh, giá trị của blockchain sẽ không nằm ở công nghệ của blockchain đó quá nhiều vì trong tương lai tới, công nghệ giữa các blockchain sẽ có sự tương đồng với nhau.

– Không phải blockchain nào có tốc độ 1000 Tx/S (số giao dịch/giây) thì user sẽ chuyển sang blockchain đó thay vì blockchain có 900 Tx/S.

=> Thay vào đó, giá trị sẽ nằm ở hệ sinh thái. Và chúng ta cũng thấy rõ Ethereum blockchain phí cao nhưng nó vẫn được các whale tin tưởng và sử dụng.

2/ Tính bảo mật

– Yếu tố thứ 2 nữa đến từ bảo mật. Bởi vì ban đầu Cosmos không có cơ chế chia sẻ bảo mật nên các chain gặp rủi ro bảo mật yếu.

+ 7/6/2022: Osmosis bị tấn công thiệt hại 5 triệu USD => Đội ngũ Osmosis thông báo tạm ngừng chain (tắt chain tạm thời)!?

+ 26/11/2023: Osmosis gặp sự cố khiến chain ngừng hoạt động

– Việc chain bị ngừng hoạt động do quá tải là chuyện bình thường. Solana, Polygon, Avalanche,… đã từng bị.

—

– Nhưng cái rủi ro nhất chính là hành tắt chain tạm thời, giả sử Osmosis không phải là sàn DEX mà là sàn Phái sinh.

– Lỡ lúc đó giá coin ở sàn Binance biến động khiến trader bị thanh lý nhưng chain bị ngừng nên không thanh lý được, còn trader có lời muốn chốt lời cũng không chốt được.

– Vậy thiệt hại đó ai chịu trách nhiệm? Đó là lý do mình còn rất hoài nghi về xu hướng Appchain, thật sự có nhiều dự án không cần đến Appchain.

– Vậy nếu như bạn là whale lớn với tài sản chục triệu USD, bạn có dám rủi ro gửi tiền vào chain có phí rẻ nhưng tính bảo mật thấp hay chấp nhận phí cao như Ethereum nhưng an toàn hơn?

=> Và đó chính là vấn đề của xu hướng Appchain nói chung chứ không chỉ Cosmos Network

VII/ Lời kết

– Mình viết bài này không phải muốn FUD Cosmos hay ATOM. Vì mình là người từng hold ATOM, LUNA, OSMO chiếm 1 phần lớn portfolio nhưng bị mất hết khi LUNA sập (lúc đó mình Farming bên Osmosis).

– Mình rất respect team Cosmos khi đã liên tục xây dựng cũng như đưa ra các giải pháp để xử lý vấn đề họ đang gặp phải.

– Cosmos cũng chứng minh họ có thể thu dòng tiền qua sự thành công của các đồng coin hệ Cosmos trong thời gian vừa qua như INJ, TIA, NTRN, OSMO,…

– Tuy nhiên, trên phương diện là researcher mình luôn phải đảm bảo 3 yếu tố là TỔNG QUAN – CHI TIẾT – KHÁCH QUAN cho dù đó là đồng coin mình hold hay không.

—

Mình hi vọng các bạn có thể phân biệt rõ giữa 2 khái niệm:

+ Tiềm năng dài hạn trong tương lai dựa vào con số thực tế đạt được

+ Có cơ hội đầu cơ vì dòng tiền, vì câu chuyện, vì market maker

=> Cả 2 khái niệm này đều đầu tư được nhưng TIỀM NĂNG khác với CÓ CƠ HỘI.

Trong trường hợp này, hệ sinh thái Cosmos là có cơ hội đầu tư chứ chưa phải gọi là tiềm năng nếu chưa xử lý được những vấn đề cốt lõi

—

Cuối cùng, mình xin chốt lại là khi research về dự án, đừng nhìn HIỆN TƯỢNG hãy hiểu BẢN CHẤT.

Lưu ý: Bài viết chỉ cung cấp góc nhìn và không phải là lời khuyên đầu tư.

• Nếu bạn cần Công ty chạy quảng cáo dApp, liên hệ Click Digital ngay tại đây.
• Đầu tư vào các công ty quảng cáo blockchain hàng đầu bằng cách MUA token Saigon (SGN) trên Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8 (đừng lo lắng về tính thanh khoản, hãy trở thành nhà đầu tư sớm)
• Được hỗ trợ bởi Công ty Click Digital
• Nâng cao kiến thức về blockchain và crypto
• Lợi nhuận sẽ dùng để mua lại SGN hoặc đốt bớt nguồn cung SGN để đẩy giá SGN tăng.
• Địa chỉ token trên mạng BSC: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
• Twitter: https://twitter.com/SaigonSGN135
• Staking SGN: http://135web.net

• If you’d like to invest in top blockchain advertising companies, just BUY Saigon token (SGN) on Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8 (do not worry about low liquidity, be the early investor)
• Backed by Click Digital Company
• Enhancing blockchain and crypto knowledge
• The profits will be used to repurchase SGN or burn a portion of the SGN supply to drive up the SGN price.
• BSC address: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
• Twitter: https://twitter.com/SaigonSGN135
• Staking SGN: http://135web.net