10 dự án layer 2 thiếu tính phi tập trung (decentralized)

Số người xem bài viết (Post Views): 109

Justin Bons, nhà sáng lập Cyber Capital, vừa lên tiếng cảnh báo về sự tập trung quyền lực (centralized) trong top 10 L2 theo giá trị thị trường. Ông cho rằng đây là một “cơn ác mộng phản địa utopic” khi quyền kiểm soát và an ninh của người dùng bị đặt vào tay một nhóm nhỏ người, tạo ra nguy cơ mất mát tài sản nghiêm trọng.

Table of Contents

Top 10 Layer 2: Ai nắm giữ quyền lực?

Theo Bons, các Layer 2 hàng đầu như Arbitrum, Base, Optimism, Blast, ZKsync Era, Linea, Mantle, Scroll, Starknet, và Manta Pacific đều có những điểm yếu chung:

Multi-signature: Có khả năng bị đánh cắp tài sản của người dùng thông qua multi-signature, cho phép một nhóm nhỏ người có quyền truy cập và điều khiển tài sản.
Licensed Proposer: Người được phép đề xuất có thể lợi dụng quyền hạn để đánh cắp tài sản của người dùng.
Centralized Validator: Các validator tập trung có khả năng đóng băng tất cả tài sản của người dùng.
Centralized Operator: Người vận hành tập trung có thể khai thác MEV ( lợi nhuận khai thác thị trường ) và thao túng giá.
Centralized Sequencer: Sequencer tập trung có thể kiểm duyệt và đóng băng tài sản của người dùng.

Bảng chi tiết điểm yếu của từng L2:

L2	Điểm yếu
Arbitrum	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Base	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Validator, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Optimism	Multi-signature, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Blast	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Operator, Centralized Sequencer
ZKsync Era	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Linea	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Mantle	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Verifier, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Scroll	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Verifier, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Starknet	Multi-signature, Centralized Operator, Centralized Sequencer
Manta Pacific	Multi-signature, Licensed Proposer, Centralized Validator, Centralized Operator, Centralized Sequencer

Bảng điểm yếu của Top 10 L2 theo Justin Bons

L2	Multi-signature	Licensed Proposer	Centralized Validator	Centralized Operator	Centralized Sequencer
Arbitrum	✅	✅		✅	✅
Base	✅	✅	✅	✅	✅
Optimism	✅			✅	✅
Blast	✅	✅		✅	✅
ZKsync Era	✅	✅		✅	✅
Linea	✅	✅		✅	✅
Mantle	✅	✅	✅	✅	✅
Scroll	✅	✅	✅	✅	✅
Starknet	✅			✅	✅
Manta Pacific	✅	✅	✅	✅	✅

Ghi chú:

✅: Yếu điểm được Justin Bons nhắc đến
: Không được nhắc đến

Nhận xét

Như bảng trên cho thấy, đa số các L2 hàng đầu đều có điểm yếu về tập trung quyền lực, tiềm ẩn nguy cơ mất mát tài sản cho người dùng. Điều này đặt ra câu hỏi về tính phi tập trung thực sự của các nền tảng này và cần được xem xét kỹ càng trước khi đầu tư.

Liệu đây có phải là một vấn đề nghiêm trọng?

Câu trả lời là có! Mọi người đều mong muốn một hệ thống phi tập trung, an toàn và minh bạch. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cho thấy các L2 hàng đầu vẫn đang dựa vào các yếu tố tập trung, tiềm ẩn nguy cơ mất mát tài sản cho người dùng.

Theo Click Digital, việc tập trung quyền lực trong Layer 2 là một vấn đề cần được giải quyết. Cần phải có những biện pháp để đảm bảo quyền lợi của người dùng, tăng cường tính minh bạch và giảm thiểu rủi ro bảo mật.

Kết luận

Bài viết của Bons đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh về nguy cơ tập trung trong hệ sinh thái L2. Mọi người cần tỉnh táo và cẩn trọng khi đầu tư vào các L2, đặc biệt là những L2 có điểm yếu về an ninh và quyền kiểm soát.

Câu hỏi đặt ra là: Liệu tương lai của L2 có thực sự phi tập trung như chúng ta mong muốn, hay sẽ tiếp tục là một “cơn ác mộng” do sự tập trung quyền lực gây ra?

[+++]

Lưu ý: Bài viết chỉ cung cấp góc nhìn và không phải là lời khuyên đầu tư.

Đọc các Sách chính thống về Blockchain, Bitcoin, Crypto

Để nhận ưu đãi giảm phí giao dịch, đăng ký tài khoản tại các sàn giao dịch sau:

👉 Nếu bạn cần Dịch vụ quảng cáo crypto, liên hệ Click Digital ngay. 🤗

Cảm ơn bạn đã đọc. Chúc bạn đầu tư thành công. 🤗

Giới thiệu token Saigon (SGN):

Đầu tư vào các công ty quảng cáo blockchain hàng đầu bằng cách MUA token Saigon (SGN) trên Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (đừng lo lắng về tính thanh khoản, hãy trở thành nhà đầu tư sớm)
Được hỗ trợ bởi Công ty Click Digital
Nâng cao kiến thức về blockchain và crypto
Lợi nhuận sẽ dùng để mua lại SGN hoặc đốt bớt nguồn cung SGN để đẩy giá SGN tăng.
Địa chỉ token trên mạng BSC: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
Staking SGN: http://135web.net/

If you’d like to invest in top blockchain advertising companies, just BUY Saigon token (SGN) on Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (do not worry about low liquidity, be the early investor)
Backed by Click Digital Company
Enhancing blockchain and crypto knowledge
The profits will be used to repurchase SGN or burn a portion of the SGN supply to drive up the SGN price.
BSC address: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
Staking SGN: http://135web.net/