NLP 2.0 và NLP 3.0 – Sự tiến hóa của Xử lý ngôn ngữ tự nhiên – Phân biệt với NLP 1.0

Tags: ai, chatbot, nlp, nlp 2.0

Tóm tắt: Bài viết này sẽ giới thiệu và phân biệt 3 giai đoạn phát triển của Xử lý Ngôn ngữ Tự nhiên (NLP): NLP 1.0, NLP 2.0 và NLP 3.0. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về khả năng, hạn chế và tiềm năng của mỗi giai đoạn, đồng thời khám phá những công nghệ đột phá có thể đưa NLP 2.0 và 3.0 trở thành hiện thực.

NLP 1.0: Kỷ nguyên của chatbot thông minh

Hiện tại, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên NLP 1.0. Bạn có thể thấy điều này qua sự bùng nổ của các ứng dụng chatbot như ChatGPT của OpenAI, Google Gemini, vân vân,… vào năm 2023-2024. Những chatbot này có khả năng trò chuyện với con người một cách thông minh, logic, thậm chí vượt xa khả năng của con người trong các vấn đề liên quan tới dữ liệu và phân tích căn bản.

Ví dụ: ChatGPT có thể tạo ra những đoạn văn bản trên nhiều chủ đề khác nhau, trả lời những câu hỏi phức tạp, thậm chí là sáng tác thơ, nhạc, và kịch bản.

Tuy nhiên, NLP 1.0 vẫn còn những hạn chế:

• Chưa có khả năng sáng tạo: NLP 1.0 chủ yếu dựa vào dữ liệu đã được huấn luyện sẵn, chúng chưa thể tự suy luận, sáng tạo ra những ý tưởng mới. Ví dụ, nếu bạn yêu cầu ChatGPT viết một câu chuyện ngắn về một con mèo, nó sẽ dựa vào những câu chuyện về mèo mà nó đã được học để tạo ra câu chuyện, nhưng nó sẽ không thể tự nghĩ ra một cốt truyện hoàn toàn mới.
• Chưa phân tích được cảm xúc: Các chatbot hiện tại chưa thể hiểu và phân tích được cảm xúc của con người. Điều này khiến cho việc giao tiếp giữa chatbot và người dùng trở nên thiếu tự nhiên, thiếu sự đồng cảm. Ví dụ, nếu bạn nói với ChatGPT rằng bạn đang buồn, nó có thể sẽ đưa ra những câu trả lời chung chung như “Hãy cố gắng lên!” mà không hiểu được lý do bạn buồn và không biết cách an ủi bạn.
• Chưa phân tích chuyên sâu: NLP 1.0 thường gặp khó khăn trong việc phân tích những ngữ cảnh phức tạp, những vấn đề mang tính chuyên ngành. Ví dụ, nếu bạn yêu cầu ChatGPT giải thích một khái niệm khoa học phức tạp, nó có thể sẽ chỉ đưa ra những định nghĩa cơ bản mà không thể giải thích sâu sắc.
• Chưa hiểu ngữ cảnh đặc thù: Chatbot có thể hiểu được ngôn ngữ chung, nhưng chúng chưa thể hiểu được những ngữ cảnh đặc thù, những tình huống đặc thù, những ngành nghề đặc thù, những cách nói riêng của mỗi cá nhân, nhóm người, hoặc vùng miền. Ví dụ, nếu bạn nói với ChatGPT một câu tiếng địa phương, nó có thể sẽ không hiểu được ý nghĩa của câu đó.

NLP 2.0: Bước tiến vượt bậc với khả năng phân tích cảm xúc

1. Giai đoạn NLP 2.0 là gì? – Khả năng phân tích cảm xúc

NLP 2.0 hứa hẹn sẽ khắc phục được những hạn chế của NLP 1.0, đặc biệt là khả năng phân tích cảm xúc.

Về định nghĩa, NLP 2.0 sẽ có khả năng phân tích cảm xúc.

Khi các ứng dụng NLP có thể hiểu được cảm xúc của con người, chúng sẽ trở nên thông minh hơn, gần gũi hơn, hiểu ngữ cảnh tốt hơn và có thể đáp ứng nhu cầu của người dùng một cách hiệu quả hơn.

Ví dụ: Một chatbot NLP 2.0 có thể nhận biết được khi người dùng đang cảm thấy buồn bã, tức giận, hoặc vui vẻ, và thay đổi cách giao tiếp cho phù hợp. Ví dụ, nếu bạn nói với chatbot rằng bạn đang buồn, nó có thể sẽ đưa ra những câu trả lời đồng cảm như “Tôi hiểu cảm giác của bạn. Có chuyện gì khiến bạn buồn vậy?”, hoặc nó có thể đề xuất một bài hát vui tươi để giúp bạn cảm thấy tốt hơn.

2. Bảng phân biệt NLP 1.0 và NLP 2.0

Tính năng	NLP 1.0	NLP 2.0
Phân tích cảm xúc	Không có	Có
Khả năng sáng tạo	Hạn chế	Nâng cao
Phân tích ngữ cảnh	Hạn chế	Nâng cao
Hiểu ngữ cảnh đặc thù	Hạn chế	Nâng cao

3. Điều kiện để kích hoạt giai đoạn NLP 2.0

Tích hợp khả năng phân tích cảm xúc: Điều kiện để kích hoạt giai đoạn NLP 2.0 là khi 1 trong những công ty NLP hàng đầu như OpenAI (ChatGPT), Google tích hợp khả năng phân tích cảm xúc vào trong chatbot của họ. Khi này, chúng ta có thể chính thức nói rằng kỷ nguyên NLP 2.0 đã tới. Chúng ta có thể tự hào rằng nhân loại đã bước sang giai đoạn NLP 2.0.

4. Lợi ích của NLP 2.0

• Hiểu cảm xúc con người: NLP 2.0 có khả năng nhận biết và phân tích các biểu hiện cảm xúc trong ngôn ngữ của con người.
• Trò chuyện được với con người tốt hơn: Khả năng phân tích cảm xúc giúp chatbot giao tiếp tự nhiên, đồng cảm và phù hợp với tâm trạng của người dùng.
• Đồng cảm với con người: NLP 2.0 cho phép chatbot thể hiện sự đồng cảm, thấu hiểu và chia sẻ cảm xúc với người dùng.
• Trị liệu tâm lý: Chatbot NLP 2.0 có tiềm năng được sử dụng như một công cụ hỗ trợ trị liệu tâm lý, giúp người dùng giải tỏa căng thẳng, chia sẻ tâm sự và nhận được lời khuyên phù hợp.
• Khuyến khích động viên những hành động tốt: NLP 2.0 có thể được sử dụng để động viên, khuyến khích và hỗ trợ người dùng trong việc thực hiện các hành động tích cực, có ích cho bản thân và cộng đồng.
• Giáo dục trẻ em: NLP 2.0 có thể được sử dụng để tạo ra những trò chơi giáo dục, những câu chuyện tương tác giúp trẻ em học hỏi kiến thức một cách hiệu quả và vui vẻ.
• Phân tích động cơ phạm tội: NLP 2.0 có thể giúp phân tích ngôn ngữ và hành vi của tội phạm để xác định động cơ, mục đích phạm tội, từ đó hỗ trợ công tác điều tra và phòng chống tội phạm.
• Sáng tác những truyện chữ nhân văn, truyện tranh nhân văn: NLP 2.0 có thể được sử dụng để tạo ra những câu chuyện có nội dung nhân văn, giàu cảm xúc, phản ánh chân thực cuộc sống và con người.
• Nhận xét cho các tác phẩm: NLP 2.0 có thể được sử dụng để nhận xét, đánh giá và phân tích các tác phẩm văn học, nghệ thuật, từ văn học đến tranh ảnh, manga, manhwa, dựa trên các tiêu chí về nội dung, nghệ thuật, và ý nghĩa xã hội.
• Phân tích cảm xúc của người dùng sau chiến dịch marketing: NLP 2.0 có thể được ứng dụng để phân tích cảm xúc của người dùng sau chiến dịch marketing, từ đó đánh giá hiệu quả của chiến dịch và điều chỉnh chiến lược cho phù hợp.
• Phân tích cảm xúc của các nhóm cộng đồng, kênh Social: NLP 2.0 có thể phân tích cảm xúc của người dùng trên các kênh mạng xã hội như Facebook, Twitter (X), v.v., giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về tâm lý, thái độ của khách hàng đối với sản phẩm, dịch vụ, hoặc các vấn đề xã hội. Đây được gọi là sentiment analysis trong marketing, nhưng NLP 2.0 kết hợp thêm khả năng hiểu ngôn ngữ tự nhiên để phân tích chính xác hơn.

5. Tình hình phát triển công nghệ phân tích cảm xúc

Về phân tích cảm xúc thì đã có nhiều nghiên cứu về vấn đề này rồi. Hiện tại các ứng dụng NLP chưa làm được, nhưng trong tương lai 10-20 năm tới sẽ làm được.

Các nhà nghiên cứu và các nhà phát triển đang nỗ lực xây dựng nên khả năng phân tích cảm xúc cho NLP. Có thể thấy rằng, phân tích cảm xúc của NLP 2.0 sẽ được tích hợp với phân tích cảm xúc qua khuôn mặt.

6. Điểm yếu của NLP 2.0 – Chưa có khả năng kết nối thông tin với thế giới thực

Ở giai đoạn NLP 2.0, tuy các ứng dụng chatbot và NLP đã rất thông minh so với giai đoạn NLP 1.0, nhưng vẫn sẽ thiếu khả năng kết nối với thông tin, sự kiện ngoài thế giới thực. NLP 2.0 chưa thể thu thập và xử lý thông tin về các sự kiện xảy ra ngoài đời thực, những tương tác giữa con người với nhau.

NLP 3.0: Kết nối với thế giới thực

1. NLP 3.0 là gì?

Như đã nói ở trên, NLP 2.0 có điểm yếu là chưa có khả năng kết nối với những thông tin ngoài đời thực.

Tuy nhiên, theo Click Digital, ở giai đoạn tiếp theo, NLP 3.0 sẽ khắc phục được vấn đề này. NLP 3.0 sẽ kết hợp với công nghệ Internet of Things (IoT) để thu thập thông tin, dữ liệu, sự kiện xảy ra ngoài đời thật. Dữ liệu này sẽ được đưa vào training nhanh chóng, cho phép các ứng dụng chatbot trả lời thông tin về những sự kiện xảy ra ngoài đời thực.

Ví dụ: Một chatbot NLP 3.0 có thể truy cập vào dữ liệu từ các thiết bị IoT như camera an ninh, cảm biến thời tiết, và thậm chí là các thiết bị đeo để cung cấp thông tin cập nhật về các sự kiện đang diễn ra. Ví dụ, nếu bạn hỏi chatbot về tình hình giao thông, nó có thể sử dụng dữ liệu từ các cảm biến giao thông để cung cấp cho bạn thông tin chính xác và cập nhật nhất.

2. Điều kiện để NLP 3.0 hình thành

• IoT có khả năng kết nối dữ liệu ngoài đời thực và training database: IoT sẽ đóng vai trò là cầu nối giữa thế giới thực và ứng dụng NLP.
• Cơ sở hạ tầng của Internet phát triển để training real-time liên tục: Cần có tốc độ mạng đủ nhanh để xử lý lượng dữ liệu khổng lồ được thu thập từ IoT.
• Tích hợp được data mới và data cũ liên tục: NLP 3.0 cần khả năng xử lý cả dữ liệu mới và dữ liệu cũ để đảm bảo thông tin chính xác và đầy đủ.
• Mạng băng thông phát triển hơn: 5G hay thậm chí 6G cần được phổ biến rộng rãi để hỗ trợ việc thu thập và training dữ liệu cho các ứng dụng NLP, hoặc ít nhất là hỗ trợ được cho các công ty train data cho các ứng dụng NLP.

3. Lợi ích của NLP 3.0

• Phân tích thời tiết, tạo ra được cảnh báo ở từng cấp độ: NLP 3.0 có thể phân tích dữ liệu thời tiết từ IoT để tạo ra những cảnh báo chính xác, kịp thời về các diễn biến thời tiết nguy hiểm, giúp người dân phòng tránh rủi ro.
• Phân tích thị trường chứng khoán: NLP 3.0 có thể phân tích dữ liệu thị trường chứng khoán, dự đoán xu hướng và cung cấp thông tin hỗ trợ cho nhà đầu tư.
• Phân tích khi các công ty cập nhật tin tức: NLP 3.0 có thể phân tích tin tức về các công ty, dự đoán tác động của những sự kiện như ra mắt sản phẩm mới, báo cáo tài chính, phá sản, v.v. đến thị trường.
• Phân tích sức khỏe trong ngành y tế: NLP 3.0 có thể được ứng dụng để phân tích dữ liệu y tế, hỗ trợ chẩn đoán bệnh, dự đoán diễn biến bệnh, và đề xuất phương pháp điều trị phù hợp.
• Phân tích sức khỏe cá nhân: NLP 3.0 có thể kết hợp với các thiết bị đeo để phân tích dữ liệu về nhịp tim, thời gian chạy bộ, v.v., từ đó đưa ra những lời khuyên về chế độ tập luyện và dinh dưỡng phù hợp.
• Phân tích tình hình nhà ở, nhà smart home, kết hợp IoT: NLP 3.0 có thể quản lý và điều khiển các thiết bị trong nhà thông minh, tự động hóa các hoạt động trong gia đình, và mang đến sự tiện nghi cho người dùng.
• Phân tích thông lượng website, dữ liệu người dùng, big data, real-time: NLP 3.0 có thể phân tích lượng truy cập website, hành vi người dùng, và các dữ liệu lớn để tối ưu hóa website, nâng cao hiệu quả kinh doanh.
• Phân tích nhà máy, dân chuyền sản xuất: NLP 3.0 có thể được sử dụng để phân tích dữ liệu sản xuất, tối ưu hóa quy trình, nâng cao hiệu quả hoạt động của nhà máy.
• Phân tích tin tức thế giới thật từ báo đài: NLP 3.0 có thể phân tích tin tức từ các nguồn báo đài, cung cấp thông tin cập nhật về các sự kiện đang diễn ra trên thế giới.
• Phân tích thể thao: đội hình đội bóng: NLP 3.0 có thể phân tích dữ liệu về đội hình, phong độ của các cầu thủ để đưa ra những dự đoán chính xác về kết quả trận đấu.
• Phân tích các tình huống xảy ra ở thế giới thực: NLP 3.0 có thể phân tích dữ liệu từ các camera an ninh, các cảm biến để dự đoán hướng chạy của các vụ ăn trộm, các vụ khủng bố, ám sát, và thậm chí là đội hình chiến tranh. Lưu ý: Phần phân tích về chiến tranh trong NLP 3.0 cần được xem xét kỹ lưỡng về mặt đạo đức và trách nhiệm. Việc ứng dụng NLP vào lĩnh vực quân sự cần được kiểm soát chặt chẽ để tránh những hậu quả không mong muốn.

4. Bảng phân biệt NLP 1.0, NLP 2.0 và NLP 3.0

Tính năng	NLP 1.0	NLP 2.0	NLP 3.0
Phân tích cảm xúc	Không có	Có	Có
Khả năng sáng tạo	Hạn chế	Nâng cao	Nâng cao
Phân tích ngữ cảnh	Hạn chế	Nâng cao	Nâng cao
Hiểu ngữ cảnh đặc thù	Hạn chế	Nâng cao	Nâng cao
Khả năng truyền tải cảm xúc	Rất hạn chế	Có	Có
Kết nối với thế giới thực	Không có	Không có	Có

Nhận xét

Sự phát triển của NLP đang thay đổi cách con người tương tác với công nghệ. NLP 2.0 và NLP 3.0 sẽ là những mốc tiến bộ tiếp theo của nhân loại trong ngành Xử lý ngôn ngữ tự nhiên trong tương lai. NLP 2.0 và 3.0 hứa hẹn sẽ mang lại nhiều ứng dụng hữu ích trong nhiều lĩnh vực, từ phân tích tin tức thế giới thực, đến trị liệu tâm lý, khả năng đồng cảm với người dùng, đưa ra các nhận xét có cảm xúc.

Kết luận

NLP 3.0 là bước tiến đầy hứa hẹn cho trí tuệ nhân tạo. Với khả năng kết nối với thế giới thực, NLP 200 và 3.0 sẽ mang đến những giải pháp đột phá cho các vấn đề phức tạp của xã hội. Tuy nhiên, để NLP 2.0 và 3.0 thực sự phát triển, cần có sự phối hợp của các nhà nghiên cứu, các công ty công nghệ, và các chính phủ để cùng xây dựng cơ sở hạ tầng và giải quyết những vấn đề đạo đức và xã hội liên quan.

Bảng tổng hợp bài viết

Giai đoạn	Khả năng	Hạn chế	Điều kiện
NLP 1.0	Trò chuyện thông minh, phân tích dữ liệu	Chưa sáng tạo, chưa phân tích cảm xúc, chưa phân tích chuyên sâu, chưa hiểu ngữ cảnh đặc thù	–
NLP 2.0	Phân tích cảm xúc, sáng tạo, hiểu ngữ cảnh, hiểu ngữ cảnh đặc thù, phân tích cảm xúc của người dùng sau chiến dịch marketing, phân tích cảm xúc của các nhóm cộng đồng, kênh Social	Chưa kết nối với thế giới thực	Tích hợp khả năng phân tích cảm xúc, phát triển công nghệ phân tích cảm xúc
NLP 3.0	Kết nối với thế giới thực, thu thập và xử lý thông tin từ IoT, phân tích thời tiết, thị trường chứng khoán, tin tức công ty, sức khỏe, nhà ở, thông lượng website, nhà máy, tin tức thế giới, thể thao, tình huống xảy ra ở thế giới thực. Có khả năng truyền tải cảm xúc trong phân tích	–	IoT kết nối dữ liệu, Internet phát triển, khả năng tích hợp data, mạng băng thông phát triển

[++++]

• Đọc thêm kiến thức về AI, Machine Learning
• Nếu bạn cần Dịch vụ marketing AI, liên hệ Click Digital ngay.
• Hoặc đầu tư vào trí tuệ nhân tạo bằng cách mua token Saigon (ký hiệu: SGN) thông qua sàn giao dịch Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8 (đừng lo lắng về low liquidity, hãy trở thành nhà đầu tư sớm) (cách mua: tìm hiểu trên Google về thao tác giao dịch trên sàn phi tập trung Pancakeswap, cực kỳ an toàn).
• Được hỗ trợ bởi Công ty Click Digital
• Nâng cao kiến thức về AI + Machine Learning
• Địa chỉ token trên mạng BSC: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
• Twitter: https://twitter.com/SaigonSGN135/
• Staking SGN: http://135web.net/

• Invest in Artificial Intelligence by BUYING Saigon token (symbol: SGN) through the Pancakeswap exchange: https://t.co/KJbk71cFe8 (do not worry about low liquidity, be an early investor) (how to buy: search on Google for instructions on trading on the decentralized Pancakeswap exchange, it’s secure).
• Backed by Click Digital Company
• Enhancing AI + Machine Learning knowledge
• BSC address: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
• Twitter: https://twitter.com/SaigonSGN135/
• Staking SGN: http://135web.net/