Liệu ngành cryptography có hoặc sẽ phổ biến ở Việt Nam? Cơ hội nghề nghiệp cho bạn

Tóm tắt: Chào bạn đọc, bài viết này thảo luận về tiềm năng của ngành Cryptography ở Việt Nam trong tương lai. Mặc dù hiện tại ngành này còn khá mới mẻ và chưa được nhiều người biết đến, nhưng Click Digital tin rằng Cryptography sẽ trở nên phổ biến trong vòng 5 năm tới, do sự phát triển của máy tính lượng tử và nhu cầu bảo mật ngày càng tăng.

Cryptography: Ngành nghề đầy tiềm năng

Cryptography là một ngành vô cùng quan trọng trong thời đại thông tin. Chúng ta ngày càng phụ thuộc vào các thiết bị điện tử và mạng internet để lưu trữ, xử lý và chia sẻ thông tin. Tuy nhiên, sự phát triển của máy tính lượng tử đang đặt ra những thách thức mới cho bảo mật mạng.

Có thể thấy rằng, máy tính lượng tử có khả năng phá vỡ các thuật toán mã hóa hiện tại, như AES-256, đang được sử dụng rộng rãi trong các ứng dụng như email, lưu trữ dữ liệu, Google Drive, nhắn tin,… Sự đe dọa này khiến việc bảo mật thông tin trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Ví dụ: Năm 2050, máy tính lượng tử có khả năng phá vỡ thuật toán AES-256, vốn đang được dùng cho bảo mật trong rất nhiều ứng dụng phổ biến hàng ngày. Sự kiện này sẽ đặt dấu chấm hết cho sự an toàn của dữ liệu hiện tại, khiến cho các thông tin nhạy cảm bị lộ và dễ dàng bị tấn công.

Ngoài ra, các ứng dụng của cryptography có thể kể đến là:

• Bảo mật dữ liệu y tế
• Bảo mật thông tin tài chính
• Bảo mật hệ thống quản lý nhà nước
• Bảo mật cho các ứng dụng di động phổ biến tại Việt Nam

Cryptography tại Việt Nam: Thực trạng và tương lai

Mình thấy cryptography (mật mã học) là một ngành rất quan trọng trong thời đại thông tin, vậy mà ở Việt Nam, hầu như chả ai biết chút gì về ngành này.

Hiện nay, chưa có trường nào đào tạo chuyên sâu về Cryptography ở Việt Nam. Tuy nhiên, một số trường đại học đã đưa Cryptography vào chương trình giảng dạy ở một số ngành như công nghệ thông tin, an ninh mạng.

Ở Việt Nam, ở thời điểm hiện tại, ngay ở các thành phố lớn như Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, nếu bạn trẻ đề cập tới việc sẽ học ngành cryptography hay trở thành cryptographer, câu trả lời của ba mẹ hoặc bạn bè cùng lứa có thể sẽ là: “học ngành đó để làm gì?”, “liệu có tương lai không?”, “ai mà tuyển ngành này?”, nhưng theo Click Digital, học ngành Cryptography là để đón đầu trước xu thế và nhu cầu trong tương lai, khi mà máy tính lượng tử phát triển.

Nguyên nhân mà ngành Cryptography không mạnh ở nước ta có lẽ là vì công nghệ không phải là ngành nghề chủ đạo ở Việt Nam, các công nghệ mà Việt Nam thường dùng là lấy từ Mỹ (như gmail, lưu trữ bằng google drive,…) mà đã tích hợp sẵn công nghệ cryptography, nên nước ta không đầu tư nghiên cứu vào mảng này.

Tuy nhiên, đây là cơ hội cho những ai có hứng thú với ngành này, đặc biệt là các bạn trẻ tại Việt Nam. Trong tương lai, do sự phát triển của máy tính lượng tử và các cuộc tấn công bảo mật từ máy tính lượng tử, nhu cầu nhân lực về mật mã học sẽ tăng cao trong khi nguồn cung có thể sẽ thiếu hụt.

Lượng tìm kiếm về từ khóa Cryptography đang tăng lên ở phương Tây, tương tự như các ngành nghề AI hoặc NLP. Khi lượng tìm kiếm tăng lên, tức là nhu cầu tăng lên. Những ngành nghề này khi về Việt Nam, lương trung bình mỗi tháng cũng phải lên đến 1000-2000 USD, tức 25-50 triệu VNĐ.

Do đó, câu trả lời cho câu hỏi “Bao giờ ngành cryptography sẽ phổ biến ở Việt Nam?” là trong khoảng 5 năm nữa, nó sẽ trở thành một ngành phát triển, có tiềm năng, cơ hội việc làm, thu nhập cao và có thể làm việc tại nước ngoài.

Rủi ro ở đây là nước ngoài có thể tự phát triển các giải pháp phù hợp và không cần thuê người Việt Nam, hoặc máy tính lượng tử chưa đủ mạnh để phá vỡ các hệ thống bảo mật thông thường hiện tại.

Cơ hội nghề nghiệp đầy hứa hẹn

Sự thiếu hụt nhân lực trong lĩnh vực này sẽ là một cơ hội nghề nghiệp đầy hứa hẹn. Cơ hội nghề nghiệp trong Cryptography rất đa dạng, từ nghiên cứu, phát triển thuật toán mới, bảo mật phần mềm, ứng dụng Cryptography trong các lĩnh vực tài chính, y tế, giáo dục… đến việc quản lý hệ thống mã hóa, bảo mật cơ sở dữ liệu và thậm chí là công tác tư vấn bảo mật.

Ví dụ: Các công ty công nghệ lớn như Google, Facebook, Amazon, Microsoft,… đều có đội ngũ chuyên gia Cryptography riêng để đảm bảo an ninh mạng cho các hệ thống của mình. Nhu cầu về nhân lực Cryptography ngày càng tăng cao, đặc biệt là ở các nước phát triển.

Nếu bạn có quan tâm tới nghề Cryptography mà vẫn chưa rõ lắm nghề này có tương lai không, thì mời bạn tham khảo bảng sau.

Bảng thông tin về các nghề nghiệp liên quan đến Cryptography tại Phương Tây:

Nghề nghiệp	Mô tả	Lương trung bình (USD/năm)	Required Education	Required Experience
Cryptographer	Nghiên cứu, thiết kế và triển khai các thuật toán mã hóa mới	100,000 – 150,000	Thạc sĩ hoặc Tiến sĩ về Toán học, Khoa học Máy tính hoặc lĩnh vực liên quan	2-5 năm kinh nghiệm trong nghiên cứu hoặc phát triển mã hóa
Security Engineer	Bảo mật hệ thống mạng, phần mềm và dữ liệu	90,000 – 140,000	Cử nhân hoặc Thạc sĩ về An ninh mạng, Khoa học Máy tính hoặc lĩnh vực liên quan	3-7 năm kinh nghiệm trong bảo mật hệ thống hoặc mạng
Cybersecurity Analyst	Phân tích các mối nguy hiểm và bảo vệ hệ thống khỏi tấn công	80,000 – 130,000	Cử nhân về An ninh mạng, Khoa học Máy tính hoặc lĩnh vực liên quan	1-5 năm kinh nghiệm trong phân tích bảo mật hoặc an ninh mạng
Blockchain Developer	Phát triển các ứng dụng dựa trên công nghệ blockchain	120,000 – 180,000	Cử nhân hoặc Thạc sĩ về Khoa học Máy tính, Khoa học Dữ liệu hoặc lĩnh vực liên quan	2-5 năm kinh nghiệm trong phát triển phần mềm hoặc blockchain
Penetration Tester	Kiểm tra lỗ hổng bảo mật của hệ thống	85,000 – 135,000	Cử nhân về An ninh mạng, Khoa học Máy tính hoặc lĩnh vực liên quan	1-3 năm kinh nghiệm trong kiểm tra thâm nhập hoặc bảo mật hệ thống

Những ngành nghề này khi về Việt Nam, trong tương lai, lương trung bình mỗi tháng cũng phải lên đến 1000-2000 USD, tức 25-50 triệu VNĐ.

Định hướng nghề nghiệp

Để theo đuổi ngành Cryptography, bạn cần:

• Kiến thức nền tảng: Nắm vững kiến thức về toán học, đặc biệt là đại số tuyến tính, lý thuyết số, lý thuyết xác suất. Cần hiểu biết về các thuật toán mã hóa phổ biến, cấu trúc dữ liệu, lập trình.
• Kỹ năng: Khả năng phân tích, giải quyết vấn đề, tư duy logic, khả năng làm việc độc lập và theo nhóm.
• Nỗ lực: Luôn cập nhật kiến thức mới, tham gia các cộng đồng Cryptography, tham gia các dự án mã nguồn mở để trau dồi kỹ năng.

Trong tương lai, ngành Cryptography sẽ có thể tập trung vào Post-quantum cryptography (Mã hóa hậu lượng tử)

Post-quantum cryptography là một lĩnh vực nghiên cứu đang phát triển nhằm tạo ra các thuật toán mã hóa có khả năng chống lại các cuộc tấn công từ máy tính lượng tử. Đây là một hướng đi quan trọng trong tương lai, bởi nó sẽ là chìa khóa để bảo vệ thông tin trong thời đại máy tính lượng tử.

Một số thuật toán post-quantum cryptography đang được nghiên cứu:

• Lattice-based cryptography: Dựa trên các cấu trúc mạng lưới toán học để mã hóa thông tin.
• Code-based cryptography: Dựa trên các mã sửa lỗi để tạo ra các thuật toán mã hóa khó phá vỡ.
• Hash-based cryptography: Dựa trên các hàm băm để tạo ra các chữ ký kỹ thuật số an toàn.
• Isogeny-based cryptography: Dựa trên các đường cong elip để mã hóa thông tin.

Các tổ chức lớn như NIST (Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia Hoa Kỳ) đang dẫn đầu trong nghiên cứu và tiêu chuẩn hóa các thuật toán post-quantum cryptography. Các thuật toán này có tiềm năng thay thế các thuật toán mã hóa hiện tại, đảm bảo an ninh mạng trong tương lai.

Cryptography: Ứng dụng vào crypto

Cryptography có nhiều ứng dụng, bao gồm cả crypto / tiền điện tử / tiền mã hóa, một lĩnh vực đang rất được quan tâm, kể từ sau cơn sốt năm 2021-2022 ở cả Việt Nam lẫn nước ngoài. Crypto cũng dựa vào các thuật toán mã hóa để đảm bảo tính bảo mật và an toàn cho các giao dịch.

Ví dụ: Các công ty phát triển blockchain như Ethereum, Bitcoin, Solana,… đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển các thuật toán mã hóa chống lượng tử để bảo vệ mạng lưới của mình.

Nhận xét

Mặc dù ở Việt Nam, Cryptography vẫn còn khá mới mẻ, nhưng với sự gia tăng nhu cầu về bảo mật và sự phát triển của công nghệ, ngành này chắc chắn sẽ trở nên phổ biến trong vài năm tới. Tuy nhiên, việc đào tạo chuyên sâu về Cryptography tại Việt Nam còn hạn chế, đây là một thách thức cần được giải quyết để cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cho ngành công nghiệp bảo mật trong tương lai.

Cryptography, ngành nghề tưởng chừng như khô khan, nay lại trở nên vô cùng cần thiết và hứa hẹn cơ hội nghề nghiệp hấp dẫn trong tương lai.

Kết luận

Liệu ngành Cryptography có phổ biến ở Việt Nam? Câu trả lời là: Chắc chắn rồi! Trong khoảng 5 năm nữa, Cryptography sẽ trở thành một ngành phát triển, có tiềm năng, cơ hội việc làm, thu nhập cao và có thể làm việc tại nước ngoài.

Tuy nhiên, cũng có những rủi ro, chẳng hạn như nước ngoài có thể tự phát triển giải pháp phù hợp và không cần thuê người Việt Nam, hoặc máy tính lượng tử chưa kịp phát triển đủ mạnh để phá vỡ các bảo mật thông thường.

Cryptography là một lĩnh vực đầy thách thức nhưng cũng rất hấp dẫn. Đây là cơ hội cho những bạn trẻ đam mê công nghệ, có khả năng tư duy logic và muốn đóng góp vào việc bảo vệ thông tin trong tương lai.

Lời khuyên: Nếu bạn muốn theo đuổi ngành Cryptography, hãy bắt đầu bằng cách học các kiến thức cơ bản về mật mã học, lập trình, toán học. Bạn cũng có thể tham gia các khóa học trực tuyến, các cộng đồng Cryptography để nâng cao kỹ năng và kiến thức.