Cảnh báo từ mình – người từng farming DeFi từ năm 2021: “Đừng để APR cao làm bạn ảo tưởng rằng mình đang ăn chắc mặc bền.”
Table of Contents
Tóm tắt nhanh:
- Farming stablecoin vẫn ít rủi ro hơn token thông thường, nhưng không có nghĩa là hoàn toàn an toàn.
- Các dự án mới thường dùng APY cao để dụ người dùng làm “exit liquidity”.
- Càng phức tạp, càng auto-compound, càng cần cảnh giác.
1. Farming stablecoin APY hoặc APR cao bất thường
Stablecoin như USDT, USDC, DAI thường được xem là “an toàn”. Nhưng nếu bạn thấy farm nào trả >20% APR mà không giải thích rõ nguồn lợi nhuận, thì khả năng cao là bẫy hút máu.
Ví dụ mình từng thành công farm APY cao như cUSD (hoặc cEUR) của Celo – APY 25% (chương trình có tên “Supercharge”) nhưng giới hạn 1000$/ví, bắt buộc người dùng phải chia ví nhỏ và truy cập nhận thủ công mỗi tuần – thực chất chỉ là cơ chế tăng incentive để thu hút dòng tiền mua Celo (vì phải dùng Celo để mint ra cUSD hoặc cEUR). Dù là trải nghiệm tích cực, nhưng không hẳn là “có nguồn yield rõ ràng”.
Trong khi đó, ngược lại, với UST (Terra), nhiều người bị hút máu vì quá tin vào mức APY 19.5%. Khi UST mất peg, hàng tỷ USD bị cuốn trôi, trong đó có cả các KOL lớn như Jack Vĩ của Coin98. Nguồn: The Guardian
Mình may mắn thoát được vụ này vì đồng Luna (token chính của hệ Terra Luna) không có tổng cung cố định, không thỏa chỉ 1 tiêu chí này trong nhiều tiêu chí cần có để bỏ thật nhiều tiền vào farm lâu dài. Thật vậy, sau đó Luna tự ý bị in ra hàng loạt với lý do để cứu peg UST, để rồi giá Luna sập mạnh và hỏng cả 1 hệ sinh thái, bao gồm cả Luna và UST.
Bài học rút ra ở đây: vì là bỏ nhiều tiền vào farm, nên dự án phải thỏa mãn hết tất cả các tiêu chí, không được sót cái nào, chứ đừng bị mờ mắt bởi APY cao. Nhờ theo cách làm này mà mình thoát được bẫy APY cao của vụ sập Terra Luna nổi tiếng mà rất nhiều người khác bị mất tiền này.
2. Dual token farming (LP farm)
Các farm kiểu cặp LP như ETH/XYZ hay BTC/XYZ thường có vẻ ổn định, nhưng thực ra lại tiềm ẩn rủi ro impermanent loss và token dump.
Ví dụ: Bạn cung cấp thanh khoản cho cặp ETH/XYZ. Nếu token XYZ giảm mạnh, tổng giá trị LP của bạn cũng giảm theo. Dù có nhận reward, thì:
- Reward thường là chính token XYZ – càng farm nhiều càng dump nhiều.
- Người mới vào thường là người “gánh” cho người farm sớm.
Đây là chiêu hút máu phổ biến nhất trên các AMM đời đầu như PancakeSwap, SushiSwap, SpookySwap…
3. Farming chính token dự án (stake để nhận chính nó)
Farm kiểu này rất phổ biến ở các dự án DeFi mới ra mắt:
- Stake token ABC → nhận thêm token ABC.
- Nghe có vẻ tốt, vì có thể “compound”.
Nhưng thực tế:
- Lạm phát token khiến giá giảm liên tục.
- Người vào sau là người “đu đỉnh”.
Ví dụ: Token $GRAIL từng từ 2000 USD rơi về dưới 200 USD do áp lực unlock và farming reward. Nguồn: CoinGecko GRAIL
4. Auto-compound / Rebase farm
Dạng này thường có APY rất cao (tới hàng nghìn %), với cơ chế “tự động tăng token mỗi ngày”. Nhưng thật ra:
- Token tăng số lượng → giá giảm nhanh hơn.
- Bạn có nhiều token hơn, nhưng tổng giá trị vẫn giảm.
Điển hình như mô hình rebase OlympusDAO cũ, với APY hàng chục nghìn %. Nhưng sau vài tháng, token OHM giảm 98%. Nguồn: Messari
5. Staking locked với veToken hoặc khóa lâu dài
Mô hình kiểu veCRV, vePENDLE, veRAM… cho phép bạn khóa token lâu (từ vài tháng đến vài năm) để nhận lợi ích như:
- Voting power
- Boost farm
- Incentive share
Tuy nhiên:
- Nếu dự án không có dòng tiền thật → giá token giảm trong khi bạn bị kẹt.
- Reward giảm dần theo thời gian.
Ví dụ: Người dùng khóa CRV theo mô hình veCRV từ 2021 từng nhận incentive cao, nhưng sau đó giá CRV giảm mạnh còn reward không đủ hấp dẫn để bù lại cơ hội bị giam vốn. Nguồn: Dune Analytics
6. Farming trên chain lạ hoặc dự án mới tinh
Chain mới (như zkSync, Scroll, Blast…) hoặc các dự án DeFi vừa launch thường có farm APR rất cao.
Cảnh báo:
- Thường chưa audit, chưa test battle.
- Smart contract dễ có bug, bridge không ổn định.
- Reward token vô giá trị → chỉ để “pump & dump”.
Một số dự án từng rug dù TVL lớn: Arbix Finance, SnowdogDAO, Uranium Finance… Nguồn: Rekt.news
7. RWA / CeDeFi farming “an toàn giả tạo”
Farming stablecoin kiểu RWA (real-world asset) như USDy, USDe, ONDO… tưởng là vững chắc vì có backing là T-bill hay tài sản thật.
Nhưng vấn đề:
- Khó audit được dòng tiền thật.
- Rủi ro off-chain (mặc định, pháp lý, thanh khoản) không nhìn thấy được.
- Nếu mất peg → người dùng ôm rủi ro.
Ethena từng bị mất peg sUSDe dù có chiến lược delta-neutral. Nguồn: Ethena docs
ONDO tuy có backing T-bills nhưng người dùng không thể rút vốn tùy ý. Nguồn: Ondo Finance
Trải nghiệm của mình
Mình từng farm GameFi, kiếm được token nhưng người khác cũng farm được nên họ xả làm token giảm giá. DeFi cũng tương tự, ai farm được là sẽ bán, nên cần tỉnh táo để tránh thành người gánh hàng.
Mình luôn ưu tiên farm các token có cơ chế trả yield minh bạch – ví dụ như token JOE (native của TraderJoe – top DEX hệ Avalanche) hoặc BOO (native của SpookySwap – top DEX của hệ Fantom/Sonic). Đợt đó cả 2 dự án đều có APY cao (trên 20%), nhưng t6i vẫn thấy yên tâm vì nó tương ứng với phần lợi nhuận trả về trích ra từ lợi nhuận của sàn DEX thu được từ phí swap. Cả hai đều trả reward từ phí swap thực, không phải in token mới. Nguồn: SpookySwap Whitepapaer
Đợt đó mình bỏ tiền nhiều vào farm stablecoin cUSD của Celo APY 25% (như đã nói ở trên), phần còn lại để vào farm BOO và xBOO ở trang web chính (mục Stake BOO) với APR như hình bên dưới (dòng APR = 41.17%).
Lời khuyên cuối cùng:
- Test nhỏ trước khi all-in.
- Không FOMO vì APR.
- Luôn hỏi: tiền thưởng đó đến từ đâu, và ai đang cung cấp nó?
Hãy tỉnh táo để không trở thành người bị hút máu mà cứ tưởng mình đang “ăn chắc mặc bền” trong DeFi.
[+++]
Lưu ý: Bài viết chỉ cung cấp góc nhìn và không phải là lời khuyên đầu tư.
Đọc các Sách chính thống về Blockchain, Bitcoin, Crypto
👉 Nếu bạn cần Dịch vụ quảng cáo crypto, liên hệ Click Digital ngay. 🤗
Cảm ơn bạn đã đọc. Chúc bạn đầu tư thành công. 🤗
Giới thiệu token Saigon (SGN):
- Đầu tư vào các công ty quảng cáo blockchain hàng đầu bằng cách MUA token Saigon (SGN) trên Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (đừng lo lắng về tính thanh khoản, hãy trở thành nhà đầu tư sớm)
- Được hỗ trợ bởi Công ty Click Digital
- Nâng cao kiến thức về blockchain và crypto
- Lợi nhuận sẽ dùng để mua lại SGN hoặc đốt bớt nguồn cung SGN để đẩy giá SGN tăng.
- Địa chỉ token trên mạng BSC: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
- Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
- Staking SGN: http://135web.net/
- If you’d like to invest in top blockchain advertising companies, just BUY Saigon token (SGN) on Pancakeswap: https://t.co/KJbk71cFe8/ (do not worry about low liquidity, be the early investor)
- Backed by Click Digital Company
- Enhancing blockchain and crypto knowledge
- The profits will be used to repurchase SGN or burn a portion of the SGN supply to drive up the SGN price.
- BSC address: 0xa29c5da6673fd66e96065f44da94e351a3e2af65
- Twitter X: https://twitter.com/SaigonSGN135/
- Staking SGN: http://135web.net/
Digital Marketing Specialist