Thị trường chứng khoán Mỹ giảm mạnh tháng 2-3/2025: Lý do? Chúng ta nên làm gì?

Tags: mỹ, stock, us

 SPY và QQQ tiếp tục giảm tuần thứ 4 liên tiếp – Mọi người thế nào rồi? 

Hôm nay, SPY giảm hơn 2%, QQQ giảm hơn 3%, chỉ số sợ hãi VIX tiếp tục duy trì ở mức extreme fear” 16 . Tin tức tiêu cực tràn lan khắp nơi, nỗi sợ hãi bao trùm.

Trong những lúc như thế này, mình muốn chia sẻ góc nhìn của mình để mọi người cùng bình tâm hơn.

 Kiềng ba chân trong đầu tư và trading 

Thị trường chứng khoán là nơi để đầu tư nhưng cũng đầy khốc liệt, khác xa với bất động sản hay kinh doanh truyền thống vì biến động ngắn hạn rất lớn. Để tồn tại và phát triển, chúng ta chỉ xoay quanh ba yếu tố quan trọng nhất (mình hay ví von là kiềng 3 chân):
 Chiến lược (strategy)
 Quản lý vốn (position sizing)
 Tâm lý

Nhiều người, kể cả mình lúc đầu, nghĩ chiến lược là tất cả, tìm hết người thầy đến người cô khác nhau, thử hết cách đánh này đến cách đánh nọ . Nhưng sau nhiều năm trải nghiệm, mình nhận ra:
 Chiến lược chỉ đóng góp 10%, còn lại 90% chính là tâm lý và quản lý vốn.

Và ngay cả mấy năm trước đây, mình nghĩ tâm lý quan trọng hơn (60% tâm lý – 30% quản lý vốn). Nhưng càng về sau, mình càng thấy hai yếu tố này gần như ngang bằng nhau (45% tâm lý – 45% quản lý vốn).

 Vì sao?

Nếu không quản lý vốn tốt, không phân bổ hợp lý, thì dù có dùng bất cứ chiến thuật nào – trade stocks, options (buyer hay seller), futures hay thậm chí invest dài hạn – chúng ta cũng sẽ bị cảm xúc chi phối và đưa ra quyết định sai lầm.

 Trading: Nếu không sizing hợp lý, không stop loss, all-in, hoặc dùng đòn bẩy 5x – 10x-100x , thì khi thị trường đi sai hướng, tâm lý sẽ hoảng loạn, dẫn đến big loss, margin call hoặc cháy tài khoản.

 Investing: cứ tưởng là longterm thì sẽ nhẹ nhàng yên ả, buy the dip, rồi giữ để đó thôi nhưng nếu không phân bổ vốn hợp lý cũng ảnh hưởng lớn đến tâm lý.

Ví dụ: nếu bạn có 10K, thấy GOOG rẻ và dồn mua hết 5K – 7K – 10K ở $180, nhưng giá giảm tiếp xuống $170, $160, $150, chứng kiến khoảng lỗ “paper loss tương đối kha khá”, chính những lúc đó thì thay vì chúng ta nên DCA mua vào thêm nếu còn vốn thì chúng ta lại hết tiền để mua thêm, cộng với tâm lý lỗ nhiều quá thậm chí sẽ dẫn đến việc bán ra để “cut pain”

Bài học quan trọng:
 Trading: Đừng all in hay đòn bẩy quá đà (margin hoặc Options) cắt lỗ nếu sai hướng (định trước điểm cắt lỗ ngay cả trước khi vào lệnh), đừng để big loss ảnh hưởng đến tài khoản.
 Investing: Xác định công ty tốt (không mua penny, lousy stocks). Không all-in vào một cổ phiếu hay một vùng giá duy nhất. Hãy diversify và DCA từ từ ở những vùng support khi giá đang thấp hơn giá trị nội tại của công ty.

 Sự thật về thị trường:
 Trung bình 1 năm có 2 – 3 lần sụt giảm trên 5%.
 Mỗi năm sẽ có ít nhất 1 lần giảm hơn 10%.

Đợt giảm hiện tại cũng chỉ là một pha điều chỉnh bình thường như bao cuộc sụt giảm khác, và thực tế 2 năm qua (2023 – 2024), thị trường đã tăng quá mạnh. Tin tức xấu chỉ là cái cớ để thị trường hạ nhiệt bớt.

 Lời kết:
 Chứng khoán không chỉ là cách “đánh” chúng ta thể nào, vì nó chỉ chiếm vỏn vẹn 10%, vấn đề là chúng ta phản ứng như thế nào khi thị trường đi ngược lại với những gì chúng ta dự đoan hoặc kỳ vọng và đây là cuộc chơi của 90% còn lại đó chính là tâm lý và position sizing.

 Hãy đầu tư và giao dịch một cách an yên: quan sát nội tâm của mình thật kỹ, xem hạn max pain của bạn là bao nhiêu (âm vài chục, vài trăm hay vài ngàn, hay vài chục ngàn thì sẽ làm cho bạn pain) để phân bổ vốn phù hợp với ngưỡng chịu đựng đó, vì khẩu vị rủi ro mỗi người mỗi khác.

 Chúc mọi người đầu tư và kiếm được lợi nhuận 1 cách bình thản dù thị trường có như thế nào đi chăng nữa, và nhận biết rằng thị trường chứng khoán bản chất nó chính là như vậy – As it is