Tác động của mạng xã hội Threads tới giới trẻ, gen Z, gen Alpha: Lợi ích và tác hại, cùng giải pháp

Tóm tắt: Bài viết này sẽ phân tích tác động của mạng xã hội Threads đối với giới trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z và Alpha. Bài viết sẽ đề cập đến những mặt tích cực, mặt tiêu cực và những thách thức mà nền tảng này đặt ra cho Việt Nam trong việc quản lý nội dung và thúc đẩy giáo dục trên mạng xã hội.

Mạng xã hội Threads: Thu hút giới trẻ, và những vấn đề cần lưu tâm

Mạng xã hội Threads, với giao diện tương tự Facebook và Twitter, đang thu hút sự chú ý của giới trẻ, đặc biệt là Gen Z và Alpha. Có thể thấy rằng, việc sử dụng Threads ngày càng phổ biến trong giới trẻ, nhưng lý do tại sao lại thu hút giới trẻ đến vậy vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp rõ ràng.

Có phải vì Threads là nơi để chia sẻ những thông tin nhạy cảm, gây tò mò? Các dạng thông tin này rất hấp dẫn các bạn trẻ cấp 1, cấp 2 đang trong độ tuổi dậy thì, có xu hướng tò mò về những vấn đề tế nhị. Threads cho phép người dùng chia sẻ những dòng trạng thái ngắn gọn, tương tự như Twitter, nhưng lại có tính năng kết nối với tài khoản Instagram. Điều này có thể là lý do thu hút giới trẻ, đặc biệt là những người đã quen thuộc với Instagram.

Mặt tích cực, Threads có thể là nơi cho các bạn trẻ trao đổi, chia sẻ những quan điểm, câu chuyện cá nhân, một cách cởi mở hơn, không giấu giếm như thời ông cha chúng ta (ví dụ như các vấn đề về giới tính, khó khăn trong học tập, đồng tính,…). Văn hóa chia sẻ các chủ đề nhạy cảm trên Threads cởi mở hơn Facebook.

Tuy nhiên, đây cũng là mặt trái cần được cân nhắc kỹ lưỡng đối với các bậc phụ huynh, bởi nội dung trên mạng xã hội dễ bị lạm dụng, có thể dẫn đến những hệ lụy đáng tiếc. Ví dụ:

• Việc chia sẻ thông tin cá nhân, hình ảnh riêng tư trên Threads có thể bị lợi dụng bởi những người có ý đồ xấu, dễ trở thành nạn nhân bị quấy rối, khủng bố mạng
• Những thương hiệu muốn tác động vào mindset của trẻ em, điều khiển hành vi nhằm mục đích trục lợi, thu lợi nhuận, gây ảnh hưởng xấu cho tư duy của thế hệ trẻ.
• Khoe khoang thành tích ảo: “sống ảo”, nói dối thành tích của bản thân, gây áp lực đồng trang lứa cho người khác, gây stress, hoặc tệ hơn là tạo ra trào lưu đua đòi cho thế hệ trẻ (giống Hàn Quốc).

Theo Click Digital, việc kiểm soát nội dung trên mạng xã hội, đặc biệt là đối với trẻ em, là điều vô cùng cần thiết. Ở các nước phát triển, mạng xã hội riêng cho trẻ em dưới 18 tuổi đã được triển khai để kiểm soát nội dung, ngăn chặn những tác động tiêu cực. Một số ví dụ về mạng xã hội dành cho trẻ em là:

• Club Penguin: Nền tảng này cho phép trẻ em tham gia vào các trò chơi và hoạt động trực tuyến, nhưng nội dung được kiểm soát chặt chẽ.
• Messenger Kids: Phiên bản dành riêng cho trẻ em của ứng dụng nhắn tin Facebook, với các tính năng bảo mật và kiểm soát nội dung phù hợp với độ tuổi.

Bài học từ Tik Tok và những câu hỏi đặt ra

Threads là mạng xã hội về nội dung, nhưng chúng ta có thể tham khảo tình trạng các trend gây tranh cãi trên mạng xã hội TikTok. Ví dụ như ở gần đây, những trào lưu trên Tik Tok, như “skibidi toilet”, được tạo ra với mục đích giải trí, nhưng nó cũng đang gây ra nhiều tranh cãi về tác động tiêu cực đến giới trẻ.

Liệu những trào lưu (tuy có thể vui) nhưng vô nghĩa, thậm chí gây ám ảnh, như sử dụng hình ảnh nhà vệ sinh “skibidi” trong các tiết mục văn nghệ, có thực sự phù hợp với văn hóa và đạo đức? Những câu hỏi này đặt ra thách thức lớn cho việc kiểm soát nội dung trên các nền tảng mạng xã hội như Threads.

Liệu chúng ta có nên giới hạn độ tuổi sử dụng Threads? Hay cần có bộ lọc nội dung dành riêng cho trẻ em? Hay cần có những chương trình kích thích nội dung tích cực cho các bạn trẻ? Đây là những câu hỏi cần được đặt ra và giải quyết một cách nghiêm túc.

Cần kiểm soát nội dung từ mạng xã hội Threads?

Liệu mạng xã hội như Threads có nên được giới hạn độ tuổi hoặc có bộ kiểm soát nội dung dành cho trẻ em? Ở Việt Nam, chúng ta không có quyền điều hành các mạng xã hội này, bởi chúng được phát triển ở nước ngoài. Ngoài vấn đề trẻ em, văn hóa cũng là một yếu tố cần quan tâm. Ví dụ, Mỹ lo ngại rằng TikTok có thể lan truyền văn hóa Trung Quốc vào nước Mỹ và đã cấm hoặc hạn chế nền tảng này. Các nước phát triển rất quan tâm đến nội dung trên mạng xã hội.

Nói “kiểm soát” thì có vẻ hơi nặng quá, nhưng dù sao chúng ta cũng nên lưu tâm để có những phương án phù hợp. Theo Click Digital thì các chương trình kích thích giáo dục, đồng hành và tạo hứng thú tìm tòi học hỏi cho giới trẻ trên mạng xã hội nên được đầu tư, triển khai sớm.

Không chỉ là nội dung, mà còn là “Giáo dục” trên mạng xã hội

Ngoài việc kiểm soát nội dung, chúng ta cần nhìn nhận Threads và các mạng xã hội khác như một công cụ giáo dục hiệu quả. Làm sao để tiếp cận giới trẻ, tạo cho họ sự hứng thú về học hành, về giáo dục? Đây là vấn đề quan trọng góp phần thúc đẩy sự phát triển của đất nước trong tương lai.

Việt Nam cần có những chương trình kích thích giáo dục trên mạng xã hội Threads nói riêng và các kênh mạng xã hội nói chung.

Chúng ta cần nhớ rằng, mạng xã hội là con dao hai lưỡi. Nó vừa là công cụ kết nối, giải trí, vừa là nơi tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Chúng ta có trách nhiệm cùng chung tay để tạo ra một môi trường mạng xã hội lành mạnh, an toàn cho thế hệ trẻ.

Một số ví dụ về chương trình giáo dục để tham khảo:

• Khan Academy: Nền tảng cung cấp các khóa học trực tuyến miễn phí về nhiều lĩnh vực, từ toán học đến khoa học.
• Coursera: Nền tảng cung cấp các khóa học trực tuyến từ các trường đại học hàng đầu thế giới.

Lời kết: Mạng xã hội Threads là một nền tảng mới, với tiềm năng to lớn trong việc kết nối và chia sẻ thông tin. Tuy nhiên, chúng ta cần nhận thức rõ những mặt trái, những nguy cơ tiềm ẩn, và có những giải pháp phù hợp để bảo vệ trẻ em, hướng dẫn các em sử dụng mạng xã hội một cách tích cực, hiệu quả.